Home / Είδος του μήνα / Το είδος του Μαϊου 2023

Το είδος του Μαϊου 2023

 

Όνομα: Κυπάρισσος η αειθαλής

 

Επιστημονικό Όνομα: Cupressus Sempervirens

 

Οικογένεια: Cupressaceae (Κυπαρισσοειδή)

 

 

 

 

 

 

 

Περιγραφή:

Η κοινή του ονομασία είναι το κυπαρίσσι. Μπορεί όταν ακούμε την ονομασία αυτού του δέντρου να νομίζουμε ότι υπάρχει ένα μόνο είδος, αλλά η οικογένεια των κυπαρισσοειδών περιλαμβάνει περίπου 20 είδη των αειθαλών κωνοφόρων αυτών δέντρων που κατάγονται από τις εύκρατες ζώνες του βορείου ημισφαιρίου [5]. Στην Κύπρο συναντάται το είδος η κυπάρισσος η αειθαλής ή όπως επιστημονικά λέγεται η Cupressus Sempervirens, ως αυτοφυές, ιθαγενές είδος κωνοφόρου δέντρου που ευδοκιμεί κυρίως σε ασβεστολιθικούς γκρεμούς ή πλαγιές και εδάφη που είναι στεγνά με ελάχιστη υγρασία.

 

Χαρακτηριστικά:

Η κυπάρισσος η αιθαλής είναι ανθεκτικό είδος αειθαλούς δέντρου με ύψος που κυμαίνεται από 20 – 40m. Σε νεαρή ηλικία η κόμη του είναι μυτερή και συμπαγής, έτσι ώστε κατά τη διάρκεια του χρόνου να πάρει το σχήμα ενός «κώνου». Όταν το δέντρο γεράσει η κορυφή του παίρνει στρογγυλό σχήμα [5].

Τα σκουροπράσινα φύλλα του έχουν τριγωνικό σχήμα και παρόλο που είναι μικρά καλύπτουν εντελώς τα κλαδιά του δέντρου. Τα μονογενή του θηλυκά άνθη έχουν χρώμα σκούρο πράσινο και ανθίζουν από το Μάρτιο μέχρι και το Μάιο με διάρκεια ανάπτυξης 2 ετών. Το κοινό χαρακτηριστικό της κατηγορίας των κωνοφόρων δέντρων είναι ότι φέρουν τους σπόρους τους σε κώνους. Έτσι, οι καρποί του κυπαρισσιού τα γνωστά κουκουνάρια ή κυπαρισσόμηλα φέρουν σχήμα ενός ξυλώδη αγκαθωτού κώνου με σκούρο καστανό χρώμα, όπου εσωκλείονται οι σπόροι που παράγει [2,3]. Οι καρποί του κυπαρισσιού ωριμάζουν κατά τους φθινοπωρινούς μήνες.

Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά το κυπαρίσσι μπορούμε να ξεχωρίσουμε δύο ποικιλίες του συγκεκριμένου είδους: το κυπαρίσσι που έχει κλαδιά οριζόντια, έτσι που να σχηματίζει μια ακανόνιστη κόμη και την ορθόκλαδη, όπου ο κορμός του δέντρου είναι ευθύς και ίσιος με μυτερή κορυφή και στενή ομοιόμορφη κόμη [1,4].

Η ονομασία του δέντρου αυτού προέρχεται ετυμολογικά από τη σύνθεση του ρήματος κύω που σημαίνει παράγω και το ουσιαστικό πάρισος που σημαίνει ισόρροπος. Αυτό αποδόθηκε από την ανάπτυξη του κυπαρισσιού σε συμμετρική ευθεία διάταξη. Ένας δεύτερος ισχυρισμός για την προέλευση του ονόματος του είναι ότι το δέντρο αυτό στα παλιά χρόνια λατρευόταν στην Κύπρο, γι’ αυτό και στα λατινικά φέρει το όνομα Cupresus από το Cuprus, που σημαίνει χαλκός και αποδίδεται σε μια εκδοχή της προέλευσης του ονόματος του νησιού [6].

Ακόμα, σύμφωνα με τη μυθολογία ένας νεαρός με το όνομα Κυπάρισσος από την Κω, λίγο πριν ξεψυχήσει από τη θλίψη του για το χαμό του αγαπημένου του ελαφιού που προκάλεσε ο ίδιος από λάθος παρακάλεσε το θεό Απόλλωνα να διατηρήσει την ανάμνηση της λύπης του αθάνατη. Έτσι, ο θεός Απόλλωνας μεταμόρφωσε το νεαρό αγόρι σε κυπαρίσσι. Κατά συνέπεια, το δέντρο αυτό αφιερώθηκε από τους Έλληνες στον άρχοντα του Κάτω Κόσμου τον Πλούτωνα. Έτσι, αποδόθηκε το όνομα αυτό στο δέντρο, όπως και ο συμβολισμός του στις μέρες μας που θεωρείται το δέντρο της θλίψης και της μελαγχολίας με την ευχή να κατευθύνονται οι ψυχές των ανθρώπων στον ουρανό, όπως κατευθύνεται και το κυπαρίσσι [1,6].
Επίσης, λόγω της ομοιόμορφής κόμης του και της ευθύγραμμης διάταξής του το κυπαρίσσι είναι συνήθως καλλωπιστικό είδος φυτού που καλλιεργείται σε πάρκα, αυλές, δρόμους, μεγάλες γλάστρες ή και όταν κουρεύεται με συγκεκριμένο τρόπο χρησιμοποιείται στο σπίτι ως μπονσάι. Ακόμα, τα φύλλα, το ξύλο και ο καρπός του κυπαρισσιού έχουν πολλές θεραπευτικές ιδιότητες σε άτομα τα οποία υποφέρουν από τις αιμορροΐδες ή κιρσούς. Επιπρόσθετα, από τα κλαδιά του κυπαρισσιού μπορεί να παραχθεί με απόσταξη το αιθέριο έλαιο, το οποίο χρησιμοποιείται ως ηρεμιστικό και καταπραϋντικό σε νευραλγίες και κράμπες, που προκαλούνται από την κακή κυκλοφορία του αίματος [6].

 

Προστασία:

Ποια είναι η θέση μας απέναντι σε αυτά τα δέντρα; Εμείς μπορούμε να εκτιμήσουμε τον πλούτο της φύσης και να τον προστατεύοσουμε; Ας ανακαλύψουμε τη μεγάλη προσφορά της φύσης στη ζωή μας. Μόνο έτσι θα την αγαπήσουμε. Η επόμενη γενιά χτίζεται πάνω στις δικές μας πράξεις και ενέργειες. Είναι βέβαιο ότι με αυτό τον τρόπο θα διαφυλάξουμε τη χλωρίδα του τόπου μας που είναι σημαντική για το σήμερα, το αύριο και το μέλλον. Ας προσπαθήσουμε. Μπορούμε;

 

Πηγές κειμένου:

[1] Τσιντίδης, Τ., Χατζηκυριάκου, Γ & Χριστοδούλου, Χ. (2002) Δέντρα και Θάμνοι στην Κύπρο. Λευκωσία: Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη – Φιλοδασικός Σύνδεσμος Κύπρου
[2]http://www.votanokipos.com/index.php/plant-77/2008-11-16-13-32-02/138-cupressus-sempervirens
[3] http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CE%BF%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%B1
[4] http://www.moa.gov.cy/moa/fd/fd.nsf/All/B496365062B6813CC2257A32003BDDDE/$file/H%20%CF%87%CE%BB%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%B4%CE%B1%20%CF%84%CE%B7%CF%82%20%CE%9A%CF%8D%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%85%20A-A5.pdf
[5] http://delta-trees.blogspot.com/2010/11/cupressus.html
[6] http://www.herb.gr/index.php/catalog/product/view/id/939/s/kiparissi/

 

Πηγή φωτογραφίας:
http://en.wikipedia.org/wiki/Cupressus_sempervirens

About annafiakkou

Διαβάστε επίσης

Το είδος του Οκτωβρίου 2024

  Όνομα:  Φλαμίνγκο   Επιστημονικό όνομα:  Phoenicopterus roseus   Οικογένεια:  Phoenicopteridae     Περιγραφή:  Τα ...