Home / Τα είδη του μήνα 2012 / Το είδος του Νοεμβρίου 2012

Το είδος του Νοεμβρίου 2012

Όνομα: Αραβίς η κενέντεια                                                
Επιστημονικό Όνομα:
Arabis kennedyae Meikle
                                                                                                       

2012.11_Arabis KennedyaeΟικογένεια: Cruciferae (Oικογένεια του σιναπιού)
Κατάσταση: ΚΡΙΣΙΜΑ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΝ (CR)
Κοινά ονόματα:

        – Troodos rockcress (Aγγλικά)
        – Αραβίς η κενέντεια (Ελληνικά)

 

Περιγραφή: Μονοετής ή διετής, όρθια πόα, ύψους 5-15 (-30) cm, με διακλαδιζόμενους βλαστούς, ιδιαίτερα στη βάση. Φύλλα με αραιό αστεροειδές τρίχωμα. Φύλλα βάσης σε ρόδακα, αντωοειδή – επιμήκη, ακανόνιστα οδοντωτά, στενούμενα στη βάση σε κοντό μίσχο ή άμισχα, φύλλα βλαστού κοντύτερα, περίβλαστα. Άνθη πολύ μικρά, με 4 σέπαλα και 4 λευκά πέταλα.

Εξάπλωση: Ενδημικό είδος της Κύπρου. Απαντάται σε υψόμετρο 900 – 1350 μέτρων. Εντοπίστηκε σε 3 θέσεις: νοτιοδυτικές πλαγιές της Χιονίστρας, περιοχή Τριπύλου στο Δάσος Πάφου και Κρυός Ποταμός.

Ενδιαίτημα: Το είδος εντοπίζεται συνήθως σε πετρώδεις θέσεις με πυριγενή πετρώματα καθώς και σε ημισκιασμένες βραχώδεις περιοχές, κατά μήκος μικρών ρυακιών και σε περιοχές όπου κυριαρχεί η λατζιά (Quercus alnifolia) και η τραχεία πεύκη (Pinus Brutia).

Βιολογία: Άνθηση: Απρίλιος – Μάιος. Καρποφορία: Ιούνιος – Ιούλιος. Οι καρποί που σχεδόν μοιάζουν με προεκτάσεις των διακλαδώσεων έχουν μήκος 25-40 εκ. και είναι πολύ στενοί (1,5 χιλ.). Όταν ωριμάσουν ξεραίνονται και ανοίγουν σε δύο κομμάτια τα οποία πέφτουν, αφήνοντας μια δυσδιάκριτη, κεντρική μεμβράνη που στηρίζει τα μικροσκοπικά σπέρματα.

Κατάσταση διατήρησης και απειλές
Το είδος αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως CR (Κρίσιμα Κινδυνεύον) σύμφωνα με τα κριτήρια του Κόκκινου Καταλόγου της IUCN B1ab(iii)c(iv)+2ab(iii)c(iv); C2a(i). Αυτό σημαίνει ότι η περιοχή και η ποιότητα του οικοτόπου του είδους βρίσκονται σε φθίνουσα πορεία, ο αριθμός των ατόμων παρουσιάζει ευρεία διακύμανση, και οι εναπομείναντες μικροί πληθυσμοί είναι αποκομμένοι και απομονωμένοι μεταξύ τους. Οι τρεις γνωστοί πληθυσμοί του είδους περιλαμβάνουν συνολικά μερικές εκατοντάδες άτομα και καλύπτουν έκταση μικρότερη των 2 χλμ. Ένας από τους πληθυσμούς δέχεται την αρνητική επίδραση ανθρώπινων δραστηριοτήτων, που προκαλούν καταστροφή του οικοτόπου του είδους. Συγκεκριμένα, δίπλα από τον πληθυσμό αυτό, υπάρχει οργανωμένος χώρος αναψυχής, ενώ μέσα στο και γύρω από το σημείο που αναπτύσσεται το είδος διεξάγονται στρατιωτικές ασκήσεις.

Το Arabis kennedyae δυνητικά απειλείται και από την κατασκευή ή τη διαπλάτυνση δρόμων. Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν επίσης κίνδυνο. Αντίθετα με άλλα μονοετή φυτά που απαντούνται στον ίδιο οικότοπο, τα σπέρματά του δεν έχουν ούτε σκληρό κέλυφος ούτε είναι ανθεκτικά στη θερμοκρασία. Έτσι, μια δασική πυρκαγιά θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την εδαφική τράπεζα σπερμάτων του είδους.

Ποιες δράσεις προστασίας απαιτούνται
Παρόλο που ολόκληρος ο πληθυσμός του είδους βρίσκεται μέσα στο Εθνικό Δασικό Πάρκο Τροόδους, μόνο ένας από τους υποπληθυσμούς περιλαμβάνεται μέσα σε Περιοχή Προστασίας της Φύσης. Οι περιοχές όπου αναπτύσσονται οι άλλοι δύο υποπληθυσμοί θα πρέπει να κηρυχθούν ως Περιοχές Προστασίας της Φύσης (Nature Reserves).

 Σύμφωνα με τη σχετική δασική νομοθεσία οι περιοχές αυτές παρέχουν στη χλωρίδα και την πανίδα τους ολοκληρωμένη προστασία. Η συμπλήρωση της υφιστάμενης νομικής προστασίας του είδους με σχετική δασική νομοθεσία θα βοηθούσε στο να δίδεται προτεραιότητα στην προστασία του είδους κατά τη σύνταξη δασικών διαχειριστικών σχεδίων.

ΠΗΓΕΣ:
[1] Το Κόκκινο βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου. Φιλοδασικός σύνδεσμος Κύπρου, 2007
[2] http://www.natureofcyprus.org
[3] Τα 50 κορυφαία φυτά της Μεσογείου

IUCN/SSC Ομάδα Ειδικών για τα Φυτά των Νησιών της Μεσογείου