Το είδος του Ιουνίου 2018

Όνομα: Ευκάλυπτος
Επιστημονικό όνομα: Eucalyptus
Οικογένεια: Myrtaceae

Περιγραφή
Οι ευκάλυπτοι είναι αειθαλή δέντρα που κατατάσσονται στην οικογένεια των Μυρτιδών. Από τα 700 και πλέον είδη όλα σχεδόν είναι ιθαγενή της Αυστραλίας. Οι ευκάλυπτοι υπολογίζεται ότι υπάρχουν στον πλανήτη εδώ και 35 με 50 εκατομμύρια χρόνια. Το όνομα του γένους παράγεται από τις Ελληνικές λέξεις «ευ» και «καλύπτω» το οποίο αναπέμπει στο κάλυμμα που αρχικά καλύπτει το λουλούδι [1,2]. Τα ύψος των διαφόρων ειδών Ευκαλύπτων ποικίλλει. Αξίζει να αναφερθεί ότι ένα φυτό του είδους Eucalyptus regnans έχει καταγεγραμμένο ύψος 99.6 μέτρα και κατατάσσεται ως το τρίτο ψηλότερο δέντρο στον κόσμο [2].

Εξάπλωση
Με βάση ιστορικά στοιχεία, μετά την εξερεύνηση της Αυστραλίας από τον James Cook το 1770, οι ευκάλυπτοι εξαπλώθηκαν και καλλιεργήθηκαν με τεράστια επιτυχία σχεδόν σε όλα τα μέρη του κόσμου [2]. Στο νησί μας εισήχθηκαν για πρώτη φορά ευκάλυπτοι το 1879, δηλαδή λίγο μετά την κάθοδο των Άγγλων. Σύμφωνα με εισήγηση του Α.Ε.Wild της Ινδικής Υπηρεσίας στο Αγγλικό Κοινοβούλιο έγινε εισαγωγή κάποιων ειδών ευκαλύπτων στην Κύπρο το 1879. Ακολούθως ο πρώτος διευθυντής του νεοϊδρυθέντος τότε Τμήματος Δασών πρότεινε και αυτός την εισαγωγή ευκαλύπτων με κύριο σκοπό την αποξήρανση ελών. Μέχρι το 1984 εισήχθηκαν 163 είδη ευκαλύπτων στην Κύπρο [1].

Σημαντικότητα και χρήσεις
Οι πολλές χρήσεις τους σε συνδυασμό με την ικανότητα τους να προσαρμόζονται σε όλα σχεδόν τα εδάφη έκαναν τους ευκαλύπτους τα πιο δημοφιλή φυτά παγκοσμίως . Η παραγωγή ξυλείας, καυσόξυλων, βιομάζας για βιοκαύσιμα, παραγωγή χαρτιού, η αποξήρανση των ελών, η χρήση του αιθέριου ελαίου στην αρωματοποιία, η διακοσμητική του αξία, η χρήση του ως εξαιρετικού μελισσοκομικού φυτού είναι μερικοί λόγοι που οι ευκάλυπτοι θεωρούνται φυτά τεράστιας οικονομικής αξίας [2].

Θεραπευτικές Ιδιότητες
Οι ευκάλυπτοι θεωρούνται φυτά με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες [1-4]. Αιώνες τώρα χρησιμοποιείται το ευκαλυπτέλαιο στις βρογχίτιδες και στις προσβολές άσθµατος για τη διακοπή της υπερβολική έκκρισης των βρόγχων. Επίσης καταπραΰνει το βήχα, τη γρίπη και στα παλαιότερα χρόνια χρησιμοποιήθηκε και ως καταπραϋντικό κατά τη φυματίωση. Επιπλέον είναι ιδανικό για τη θεραπεία της ιγμορίτιδας, της ρινικής απόφραξης, της καταρροής, και της ρινοφαρυγγίτιδας. Τόσο το αιθέριο έλαιο όσο και το αφέψημα του ευκαλύπτου παρουσιάζουν δράση αντισηπτική, απολυμαντική, σπασμολυτική και μικροβιοκτόνα, ενώ ο συνδυασμός τους στο νερό του μπάνιου βοηθά στην αντιμετώπιση της αϋπνίας. Υπάρχουν αναφορές ότι έχει υπογλυκαιμική δράση γι’ αυτό είναι ωφέλιμο για τους διαβητικούς. Σε εξωτερική χρήση ο ευκάλυπτος έχει ιδιότητες απολυμαντικές, αποσμητικές, εντομοκτόνες και επουλώνει τις πληγές, τα έλκη, τα ελαφρά εγκαύματα και την ακµή [3-4]. Ωστόσο η χρήση και η δοσολογία του πρέπει να γίνονται με προσοχή, καθώς ενδέχεται να ερεθίσει τους νεφρούς και το αναπνευστικό σύστημα αν είναι ευαίσθητο, ενώ δεν συστήνεται σε άτομα με υψηλή πίεση [3]. Οι ευεργετικές του ιδιότητες είναι τόσο σημαντικές που πραγματοποιείται κάθε χρόνο συμπόσιο για την αξιολόγηση και τη διαχείριση περιβαλλοντικών ζητημάτων σε σχέση με την καλλιέργειά του στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ [3].

ΠΗΓΕΣ:
[1] Γεώργιος Ν. Χατζηκυριάκου. Αρωματικά και αρτυματικά φυτά στην Κύπρο – Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου, Λευκωσία 2007.
[2]http://cybeeas.org/wp-content/uploads/2013/06/%CE%95%CF%85%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%80%CF%84%CE%BF%CE%B9.pdf
[3]http://www.dimokratianews.gr/content/4635/%CE%B5%CF%85%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%80%CF%84%CE%BF%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%AC-%CF%80%CE%AC%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CE%BD%CF%8C%CF%83%CE%BF%CE%BD
[4] www.medlabnews.gr