Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας & Εκπαίδευσης – Κυκπεε
«Ἡ γῆ αγλώσσως βοᾷ στενάζουσα. Τί με κακοῖς μιαίνεται πολλοῖς πάντες ἄνθρωποι;» (Σροπάριον Θ΄, Ψδής του σεισμού της κς’ Οκτωβρίου).
«…καὶ ἐγένετο τὸ τρίτον τῶν ὑδάτων εἰς ἄψινθον, καὶ πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων ἀπέθανον ἐκ τῶν ὑδάτων, ὅτι ἐπικράνθησαν» (Αποκ. Η΄, 10-11).
«ᾐσχύνθησαν οἱ γεωργοί, ἐπεκάλυψαν τὰς κεφαλὰς αὐτῶν. καὶ ἔλαφοι ἐν ἀγρῷ ἔτεκον καὶ ἐγκατέλιπον, ὅτι οὐκ ἦν βοτάνη» (Ιερεμ. ΙΔ΄, 5).
«ἔθετο ποταμοὺς εἰς ἔρημον καὶ διεξόδους ὑδάτων εἰς δίψαν, γῆν καρποφόρον εἰς ἅλμην ἀπὸ κακίας τῶν κατοικούντων ἐν αὐτῇ» (Χαλμ. 106, 33-34).
«πᾶς ὁ χόρτος τοῦ ἀγροῦ ξηρανθήσεται ἀπὸ κακίας τῶν κατοικούντων ἐν αὐτῇ; ἠφανίσθησαν κτήνη καὶ πετεινά,…ἀφανισμῷ ἠφανίσθη πᾶσα ἡ γῆ» (Ιερεμ. ΙΒ΄, 4, 11).
«Ἡ ἁμαρτία ἡ περί τόν ἄνθρωπον κεκάκωκε» και αυτά τα ζώα. «Τοῦ γὰρ ἀνθρώπου παραβάντος» την εντολή του Θεού «καὶ αὐτὰ συμπαρέβη» χωρίς βεβαίως τούτο να σημαίνει ότι τα ζώα έχουν ενοχή.1
Τα πιο πάνω είναι μόνο μερικά χωρία, που περικαλλώς μπορούν να αποδώσουν αυτά που και σήμερα βιώνει η ανθρωπότητα και που είναι γνωστά ως οικολογικό πρόβλημα. Η οικολογική κρίση μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μετάσταση της ηθικής και της κοινωνικής κρίσεως στη φύση από τον άνθρωπο, που έβαλε ως σκοπό του αντί τη σωτηρία του την υλική σύναξη. Διότι η φύση δεν είναι ουδέτερη, ανεξάρτητη από την ιστορία και τις ενέργειες του ανθρώπου. «Η φύσις…διὰ τὸν ἄνθρωπον ἐγένετο, οὐχ ὁ ἄνθρωπος διὰ …τήν φύσιν» (Μάρκ. Β΄, 27).
Η δημιουργία του κόσμου πριν από τη δημιουργία του ανθρώπου έχει την έννοιαν, ότι ο Θεός ετοίμασε πρώτα το λαμπρό «ἀνάκτορο» του βασιλέα της κτίσεως και ύστερα εδημιούργησε τον ίδιο τον βασιλέα του ανακτόρου (Ι. Φρυσόστ.). Εδημιούργησε τον λαμπρό βιότοπο του ανθρωπίνου είδους. Όπως το ψάρι χρειάζεται τη θάλασσα για να επιβιώσει, όπως το φυτό χρειάζεται το εδαφικό υπόστρωμα για να φυτρώσει και να αναπτυχθεί έτσι ο άνθρωπος απαιτεί γη και αέρα και ύδωρ καθώς και παν κτίσμα που «ἐν σοφίᾳ» εποίησεν ο Κύριος, συνεργαζόμενα και εν αρμονία να υπάρχουν και να παρέχουν στον άνθρωπο «βρώσιν και πόσιν». Και κατέστησεν ο Θεός τον άνθρωπο, τον «κατ᾿ εἰκόνα» Θεού πλασθέντα (Γεν Α΄, 28) «ἐκ γῆς χοϊκόν» (Α΄ Κορ. ΙΕ΄, 47), «ἄρχοντα ὅλων τῶν βλεπομένων,. ἄρχοντα χειροτονητόν ὅλων τῶν ἀλόγων καί τῶν ἀψύχων» (Ι. Φρυσόστ. Εις Γεν. Ομ. 21, 2 PG 53,177 – Μ. Βασιλείου Εις Εξαήμ. 6,1 PG29,117C).
Απόσπασμα από το βιβλίο Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης.
Ανδρέας Χατζηχαμπής (2015). Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης. Λεμεσός: Εκδ. Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης, σελ. 15-17.
Κεντρική σελίδα Ορθοδοξία και Περιβάλλον
Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης
