Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας & Εκπαίδευσης – Κυκπεε
Ο κόσμος των πεταλούδων είναι πάντοτε εντυπωσιακός και ιδιαίτερα ξεχωριστός προς παρατήρηση και μελέτη των ειδών που τον αποτελούν. Οι πεταλούδες συνδέονται άμεσα με την αρμονία, την ειρήνη και την αγάπη. Στο νησί μας συναντώνται 52 διαφορετικά είδη πεταλούδων, 9 εκ των οποίων έχουν αναγνωριστεί ως ενδημικά, δηλαδή εμφανίζονται μόνο στην Κύπρο. Στην Κύπρο στην κατηγορία των ενδημικών ειδών υπάρχουν 3 είδη και έξι υποείδη. Η Apharitis Acama Cypriaca ή Cigaritis Acama Cypriaca είναι ένα σπάνιο ενδημικό υποείδος πεταλούδας στην Κύπρο, η οποία ανήκει στην οικογένεια Lycaenide, την δεύτερη μεγαλύτερη οικογένεια των πεταλούδων [1,2].
Όπως όλα τα είδη των πεταλούδων, έτσι και η Apharitis Acama Cypriaca στο κεφάλι έχει την προβοσκίδα, που την χρησιμοποιεί για να απομυζά το νέκταρ από τα φυτά, δύο μάτια με τα οποία αντιλαμβάνεται κινήσεις και χρώματα και τις δύο κεραίες που υποστηρίζουν την αίσθηση της αφής και όσφρησης [3].
Είναι μικρή σε μέγεθος και έχει άνοιγμα φτερών μεταξύ 25-35mm με δύο χαρακτηριστικές, άνισου μήκους, ουρές στα πίσω τους φτερά. Στο αρσενικό η άνω επιφάνεια των φτερών έχει βασικό χρώμα το πορτοκαλί με καφέ ραβδώσεις. Η κάτω επιφάνεια έχει υπόλευκο βασικό χρώμα με καφέ ραβδώσεις, οι οποίες τονίζονται με σκούρο καφέ χρώμα στο περίγραμμα και μια ασημένια γραμμή στο εσωτερικό. Το θηλυκό είναι όμοιο με το αρσενικό, αλλά συνήθως είναι μεγαλύτερη σε μέγεθος. Η πεταλούδα αυτή πετά κυρίως από τον Μάιο μέχρις τις αρχές Νοεμβρίου στην Κύπρο. Η Apharitis Acama Cypriaca είναι η μοναδική πεταλούδα της Κύπρου, που δε συνδέεται με φυτό ξενιστή, αλλά αφήνει απευθείας τα αυγά της σε φωλιές μυρμηγκιών και οι κάμπιες της τρέφονται αποκλειστικά με νύμφες μυρμηγκιών [2,4].
Εντοπίζεται κυρίως σε πευκοδάση, θαμνώδεις εκτάσεις και γεωργική γη με αραιή φύτευση. Επίσης, η πεταλούδα αρέσκεται να κινείται σε περιοχές, όπου το έδαφος έχει υποβαθμισμένη βλάστηση από ποώδη φυτά και σε φρύγανα. Ακόμα, το σπάνιο αυτό είδος πεταλούδας μπορεί να βρεθεί σε περιοχές όπου βρίσκονται φωλιές πουλιών πάνω σε μικρούς θάμνους, κοντά σε μυρμηγκοφωλιές, σε ξερόχορτα ή ακόμα και ανάμεσα σε βράχια.
Μπορεί εύκολα κάποιος να δει την ομορφιά αυτής της πεταλούδας από κοντά, γιατί δύσκολα φεύγει από τη θέση της, ακόμα κι όταν νιώθει ότι κάποιος την παρακολουθεί και την πλησιάσει σε μικρή απόσταση. Κινείται γρήγορα, έχοντας μια ακανόνιστη πορεία, αλλά πολλές φορές επιστρέφει στο σημείο από όπου σηκώθηκε. Επιστρέφει δηλαδή στην αρχική της κούρνια, δηλαδή σε χώρο, όπου νιώθει ότι είναι το σπίτι της, για παράδειγμα τα κλαδιά των δέντρων, ανάμεσα σε θάμνους, σε καλάμια κ.λ.π [4].
Σαν σπάνιο τοπικό και ενδημικό υποείδος του νησιού, η κυπριακή πεταλούδα Apharitis Acama Cypriaca παρουσιάζεται στην οπίσθια όψη συλλεκτικού κέρματος της Κυπριακής Λίρας της χρονιάς 2002. Στην πρόσθια όψη του παρουσιάζεται το έμβλημα της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά την Ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960. Η επιλογή του συγκεκριμένου είδους πεταλούδας στο συλλεκτικό αυτό νόμισμα υποδεικνύει την ξεχωριστή σημασία του για το νησί [5].
Πως μπορούμε να προστατεύσουμε αυτές τις συμπαθητικές ομάδες των ζωικών οργανισμών; Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να συμβάλουμε στη προστασία και της κυπριακής πανίδας και χλωρίδας, που παράλληλα έτσι προστατεύονται και τα φυσικά ενδιαίτημα των διαφόρων οργανισμών. Ας αποφύγουμε τους ανεξέλεγκτους ψεκασμούς και τη χρήση των εντομοκτόνων που απομακρύνουν ή απειλούν την βιωσιμότητα των οργανισμών αυτών. Ας δημιουργήσουμε τεχνητούς κήπους και ας επιλέξουμε φυτά που είναι πλούσια σε νέκταρ, έτσι ώστε να αποτελέσουν το φυσικό χώρο των πεταλούδων, όπου θα προστατεύονται και θα νιώθουν ασφάλεια. Μπορούμε;
ΠΗΓΕΣ:
[1] http://eepf.gr/sites/eepf.gr/files/magazines/Fysi135web.pdf
[2] Μακρής, Χ. (2002) Οι πεταλούδες της Κύπρου. Λευκωσία: Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου
[3] Χατζηχαμπής Α., & Παρασκευά-Χατζηχαμπή Δ., (2006). Οι πεταλούδες της Κύπρου αποκαλύπτονται. Λεμεσός: Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης
[4] http://www.treknature.com/gallery/photo249567.htm
[5] http://www.centralbank.gov.cy/nqcontent.cfm?a_id=11671&lang=gr
ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Cigaritis_acamas_1.jpg
