Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις από τη δημιουργία Αιολικών Πάρκων

Οι αυξημένες ενεργειακές ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου σε συνδυασμό με την σταδιακή μείωση των φυσικών πόρων προκάλεσαν την στροφή της επιστημονικής κοινότητας προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η αιολική ενέργεια, ή αλλιώς η ενέργεια που παράγεται από την εκμετάλλευση του πνέοντος ανέμου, αποτέλεσε από την αρχαιότητα μια από τις πιο εκμεταλλεύσιμες μορφές ενέργειας με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους ανεμόμυλοι με τους οποίους γινόταν το άλεσμα των σιτηρών για την παραγωγή αλευριού [1]. Σήμερα, οι ανεμόμυλοι εκμοντερνίζονται και αποκτούν την μορφή ανεμογεννητριών που καταλαμβάνουν μεγάλες εκτάσεις γης και σχηματίζουν τα λεγόμενα αιολικά πάρκα, που έχουν ως απώτερο στόχο την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Υπάρχουν όμως καθόλου περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την δημιουργία τέτοιων πάρκων και αν ναι, μπορεί το περιβαλλοντικό όφελος να αποσβέσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την δημιουργία και χρήση τους;

Οι ανεμογεννήτριες αποτελούν στην ουσία σύνολο μηχανικών συστημάτων μετατροπής της ενέργειας του ανέμου σε ηλεκτρική. Από το δεδομένο αυτό γεννάται και η πρώτη κύρια περιβαλλοντική επίπτωση των ανεμογεννητριών που συσχετίζεται με το φαινόμενο της ηχορύπανσης. Ο θόρυβος που παράγεται από τις ανεμογεννήτριες διακρίνεται στον θόρυβο υψηλής συχνότητας που προκαλείται λόγω της περιστροφής του άξονα, των γραναζιών και της γεννήτριας και σε θόρυβο χαμηλής συχνότητας. Ο θόρυβος υψηλής συχνότητας αντιστοιχεί σε ~ 50 νεσιμπέλ και ισοδυναμεί με τον θόρυβο που παράγεται από ένα μικρό πλυντήριο ρούχων. Επομένως, δεν φαίνεται να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα αφού αποδυναμώνεται αισθητά σε αποστάσεις μικρότερες του 1km από την πηγή παραγωγής του. Αντίθετα, ο θόρυβος χαμηλής συχνότητας που οφείλεται στην κίνηση των πτερυγίων της ανεμογεννήτριας, ονομάζεται ρυθμικός, παλλόμενος αεροδυναμικός θόρυβος και μπορεί να μεταφερθεί σε μεγαλύτερες αποστάσεις και σύμφωνα με έρευνες, μπορεί να σχετίζεται με διάφορα ψυχικά νοσήματα και σύνδρομα [2,3,4]. Επίλυση του προβλήματος αυτού επέρχεται με θεσμοθετημένη οριοθέτηση των αιολικών πάρκων σε μεγάλες αποστάσεις από τις οικιστικές ζώνες, με συχνή συντήρηση των μηχανικών συστημάτων της ανεμογεννήτριας και με αντικατάσταση των παλαιότερων ανεμογεννητριών με σύγχρονες οι οποίες περιορίζουν κατά πολύ τα επίπεδα παραγόμενου θορύβου [3,4]. Επιπρόσθετα, έντονες ανησυχίες εγείρονται αναφορικά με τα πτερύγια των ανεμογεννητριών αφού μπορούν να αποτελούν σημεία πρόσκρουσης πτηνών και εντόμων με αποτέλεσμα μεγάλοι αριθμοί ζώων να θανατώνονται κάθε χρόνο.

Αναμφίβολα αυτό αποτελεί σημείο στο οποίο πρέπει να εστιάζεται κυρίως η προσοχή μας αφού η πτηνοπανίδα και γενικότερα η πανίδα μιας περιοχής δεν θα μπορούσε να θυσιαστεί στο βωμό της παραγωγής ενέργειας. Σύμφωνα όμως με μελέτες ο συνολικός αριθμός πτηνών που θανατώνονται κάθε χρόνο λόγω των ανεμογεννητριών δεν ξεπερνά τα 100 άτομα, αριθμός κατά πολύ μικρότερος 1500 ατόμων που θανατώνονται λόγω κυνηγιού και περίπου 2000 ατόμων που προσκρούουν κάθε χρόνο σε μηχανοκίνητα οχήματα και γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας [4]. Τέλος, έντονες φαίνεται να είναι οι ανησυχίες για την οπτική όχληση που προκαλούν τα αιολικά πάρκα αφού η κάθε ανεμογεννήτρια μπορεί να φτάνει σε ύψος τα 100m προκαλώντας προβλήματα σκίασης, αισθητικά προβλήματα και προσβολή του φυσικού τοπίου [2,3,4]. Η προσέγγιση όμως του θέματος αυτού είναι καθαρά υποκειμενική αφού δεν υπάρχει σταθμισμένη και αντικειμενική μέθοδος μέτρησης της οπτικής ρύπανσης. Επιπρόσθετα, συγκρίνοντας κάποιος την αισθητική και οπτική ρύπανση που προκαλούν οι ανεμογεννήτριες με αντίστοιχη από συμβατικές πηγές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας όπως ένας θερμικός ηλεκτροπαραγωγικός σταθμός θα μπορούσε εύλογα να ισχυριστεί ότι η εικόνα του δεύτερου είναι κατά πολύ περισσότερο αντιαισθητική και προσβλητική προς το τοπίο.

Είναι λοιπόν στην κρίση του καθενός να αποφασίσει κατά πόσο μπορούν οι επιπτώσεις που περιγράφονται να αντισταθμιστούν από τα οφέλη που αποκομίζει ο άνθρωπος από την χρήση ανεμογεννητριών. Ας αναλογιστεί ο καθένας μας το μέλλον που οραματίζεται για τον ίδιο και τα παιδιά του και ας απαντήσει στο ερώτημα κατά πόσο πρέπει ή όχι να δημιουργούνται αιολικά πάρκα.

ΠΗΓΕΣ:

[1] http://www.hellenicmills.gr/basic_info_gr.html
[2] http://archaeopteryxgr.blogspot.com/2012/10/blog-post_30.html
[3] http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.article&id=26072
[4] Μπινόπουλος Ε., Χαβιαρόπουλος Π.: Περιβαλλοντικές επιπτώσεις των αιολικών πάρκων: “Μύθος και πραγματικότητα”

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CF%80%C
E%AC%CF%81%CE%BA%CE%BF#mediaviewer/File:Windpark.jpg