Τέλος στη σφαγή των ελεφάντων!

Οι ελέφαντες, τα μεγάλα αυτά θηλαστικά της οικογένειας των ελεφαντιδών, απειλούνται άμεσα με τον πληθυσμό τους να έχει φτάσει στο πιο κρίσιμο σημείο της ιστορίας του, καθώς κάθε χρόνο γεννιούνται λιγότεροι ελέφαντες από όσοι σκοτώνονται παράνομα [7]. Ειδικότερα, σύμφωνα με την Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης(IUCN), οι αφρικανικοί ελέφαντες κατατάσσονται ως εύτρωτο είδος ενώ ο ασιατικός ταξινομείται ως κινδυνεύον [10]. Από το 2010 υπολογίζεται ότι περίπου 35.000 ελέφαντες σκοτώνονται κατά μέσο όρο ανά ήπειρο [7]. Ειδικοί προειδοποιούν ότι αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό αυτή η παράνομη θανάτωσή τους, οι ελέφαντες θα εξαφανιστούν μαζικά εντός των επόμενων λίγων δεκαετιών [3,7].

Παρά το εμπάργκο που είναι σε ισχύ σήμερα, οι ελέφαντες εντούτοις εξακολουθούν να βρίσκονται σε σοβαρό κίνδυνο. Σύμφωνα με τον Οργανισμό για το Διεθνές Εμπόριο των Απειλούμενων με Εξαφάνιση Ειδών Άγριας Πανίδας και Χλωρίδας (CITES) 20.000 ελέφαντες σκοτώθηκαν από λαθροκυνηγούς τόσο το 2013, όσο και το 2014 με την Τανζανία και τη Μοζαμβίκη να χάνουν περισσότερο από το 50% του πληθυσμού ελεφάντων τους μεταξύ 2009 και 2015, και το Βιετνάμ να έχει λιγότερα από 100 άτομα του μεγάλου αυτού θηλαστικού [4,6]. Ο πληθυσμός τους σε Ανατολική και Κεντρική Αφρική έχει υποστεί εξίσου αντίστοιχες απώλειες [1]. Τα αίτια είναι κυρίως η ζήτηση και το εμπόριο ελεφαντόδοντου, η οποία οδηγεί στρατούς από λαθροκυνηγούς, βαριά οπλισμένους στα καταφύγια των απειλουμένων ζώων να θηρεύουν λαθραία τους  χαυλιόδοντές τους [2,4,10]. Γενικότερα, οι χαυλιόδοντες αποτελούν ένα πολύ σημαντικό μέρος του μεγάλου αυτού θηλαστικού γιατί εξυπηρετεί ως όπλο και ως εργαλείο για τη μετακίνηση αντικειμένων και το σκάψιμο [10]. Η μεγάλη αυτή ζήτηση οφείλεται στο γεγονός ότι το ελεφαντοστό αγοράζεται κατά μέσο όρο 100 δολάρια το κιλό από τους λαθροκυνηγούς και στη συνέχεια πωλείται στη μαύρη αγορά της Κίνας και του Βιετνάμ στην εικοσαπλάσια τιμή [3]. Το παράνομο αυτό εμπόριο χαυλιοδόντων έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με το ένα κιλό ελεφαντοστού να αξίζει μέχρι και εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια [7,8]. Ορισμένοι λαθροκυνηγοί είναι κυβερνητικοί και στρατιωτικοί, καθώς το κυνήγι ελεφάντων αποτελεί συχνή τακτική για παράνομες στρατιωτικές και εγκληματικές οργανώσεις στην Αφρική, γιατί τα κέρδη από την πώληση ελεφαντοστού αξιοποιούνται για τη χρηματοδότησή τους και την αγορά όπλων [3].

Πέρα από το ελεφαντόδοντο, οι λαθροθήρες κυνηγούν τους ελέφαντες για το δέρμα, τα δάχτυλα των ποδιών τους και τις τρίχες των ουρών τους, κυρίως για διακοσμητικούς λόγους και λόγω αβάσιμων προλήψεων. Επιπρόσθετα, οι οικολόγοι αποδίδουν τη συρρίκνωση του πληθυσμού των άγριων ελεφάντων στην αποψίλωση των δασών και γενικά στην καταστροφή

των ενδιαιτημάτων τους [10]. Οι δραματικές απώλειες στον πληθυσμό τους οδηγούν αλυσιδωτά και στην τοπική εξαφάνιση κυρίαρχων ειδών δέντρων, καθώς οι ελέφαντες δεν διασκορπίζουν τους σπόρους τους κατά τη διάρκεια που τρέφονται [4]. Οι ήμεροι ελέφαντες, από την άλλη πλευρά, συχνά πεθαίνουν λόγω εξάντλησης ή πείνας, μετά τη χρησιμοποίησή τους για τουριστικούς λόγους σε  ζωολογικούς κήπους και σε τσίρκα [4,10]. Σύμφωνα με τη Σύμβαση του CITES, μια ακόμη απειλή για τους ασιατικούς ελέφαντες είναι το αυξανόμενο εμπόριο ασιατικών ελεφάντων για τα κινεζικά τσίρκα και την τουριστική βιομηχανία της Ταϊλάνδης [6]. Επιπλέον, τα μεγαλοπρεπή αυτά ζώα χρησιμοποιούνται ως ζώα εργασίας στην Ασία και στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκαν σε πολέμους [10]. Γεγονός που συντείνει στην επιτάχυνση της μείωσης αυτής του πληθυσμού τους αποτελεί το ότι οι περισσότεροι ελέφαντες που θανατώνονται είναι μεγάλοι σε ηλικία και όγκο, κάτι που υποδηλώνει ότι η απώλεια τους επηρεάζει περαιτέρω τις κοινωνίες ελεφάντων που ξαφνικά χάνουν μητέρες ή κυρίαρχα αρσενικά [7].

Παρόλα αυτά η Ευρωπαϊκή Ένωση δημοσίευσε επίσημα την αντίθεσή της στην προτεινόμενη παγκόσμια απαγόρευση του εμπορίου ελεφαντοστού, προτιμώντας αντ’ αυτού να επιτραπεί στα κράτη να διαχειρίζονται ξεχωριστά τους πληθυσμούς ελεφάντων τους [1]. Επίσης, δήλωση αντίθετη στον χαρακτηρισμό του πληθυσμού ελεφάντων στην Μποτσουάνα, τη Ναμίμπια, τη Νότια Αφρική και τη Ζιμπάμπουε ως «απειλούμενο», γεγονός που πρακτικά θα απαγόρευε το εμπόριο σε όλη την ήπειρο, με το επιχείρημα ότι ο αριθμός τους στις χώρες αυτές σημείωσε μικρή άνοδο τα τελευταία χρόνια. Εντούτοις, μεμονωμένα η Γαλλία, η Τσεχία, η Γερμανία, η Ολλανδία, η Σλοβακία, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν σταματήσει να εκδίδουν άδειες εξαγωγής ελεφαντοστού εντός των εθνικών συνόρων τους [1].

Η περαιτέρω νομιμοποίηση της λαθροθηρίας μπορεί να την κάνει να αυξηθεί με γεωμετρική πρόοδο [9]. Αν δεν ψηφιστεί και εφαρμοστεί μια συνολική, ενιαία απαγόρευση, οι πληθυσμοί ελεφάντων θα υποφέρουν λόγω του πολύπλοκου διεθνούς δικτύου διακίνησης ελεφαντόδοντου που επικρατεί [1]. Γι’ αυτό και η CITES καλεί τις κύριες χώρες διέλευσης και πώλησης του ελεφαντόδοντου να εντείνουν τον αγώνα κατά του εμπορίου του [6]. Η διεθνής κοινότητα και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις κάνουν έκκληση για τη θέσπιση νέων μέτρων για την προστασία των ελεφάντων, όπως στρατιωτική παρουσία στα εθνικά πάρκα, αυστηρότερες ποινές στους λαθροκυνηγούς και την παύση των πολιτικών διορισμών στη διεύθυνση των καταφυγίων [2]. Η Ε.Ε. θέτει ως καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης του αφανισμού των ελεφάντων την αυστηρή πάταξη του παράνομου εμπορίου με παράλληλη διατήρηση του νόμιμου εμπορίου. Όμως, λαθροκυνηγοί ελεφάντων κινούνται με υπόγειο τρόπο πουλώντας το ελεφαντόδοντο ως νόμιμο και καλύπτοντας έτσι τα εγκλήματά τους [9]. Η Ε.Ε. αποτελεί τον μεγαλύτερο εξαγωγέα νόμιμου ελεφαντοστού στον κόσμο και την πλειοψηφία στο συνέδριο του CITES, συνεπώς η θέση και η στάση της απέναντι στο ζήτημα αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την έκβαση της προτεινόμενης παγκόσμιας απαγόρευσης [1,9].

Μέγιστη, λοιπόν, ανάγκη αποτελεί η παρουσία ισχυρής παγκόσμιας υπεράσπισης και προστασίας των απροστάτευτων αυτών πλασμάτων του ζωικού μας βασιλείου. Το ζήτημα αυτό μας αφορά όλους και όλες. Κάθε είδος είναι και ένας κρίκος στην αλυσίδα της ζωής. Προσοχή να διατηρήσουμε όλους τους κρίκους. Ας κινητοποιηθούμε, είναι στο χέρι μας!

ΠΗΓΕΣ:
[1] http://www.naftemporiki.gr/story/1125982/dusoiono-mellon-gia-tous-elefantes-meta-tin-antithesi-tis-ee-stin-pagkosmia-apagoreusi-elefantodontou
[2] http://www.naftemporiki.gr/story/981756/tanzania-xoris-proigoumeno-i-sfagi-elefanton-ta-teleutaia-tessera-eti
[3] http://www.naftemporiki.gr/story/930911/kongko-sfagi-30-elefanton-apo-lathrokunigous
[4] http://www.naftemporiki.gr/story/945077/pros-eksafanisi-oi-teleutaioi-elefantes-tou-bietnam
[5] http://www.naftemporiki.gr/story/882015/i-meiosi-tou-plithusmou-ton-elefanton-exei-arnitikes-sunepeies-kai-gia-ta-dentra
[6] http://www.naftemporiki.gr/story/820335/afriki-perissoteroi-apo-20000-elefantes-thumata-lathrothirias-to-2013
[7] http://www.naftemporiki.gr/story/848033/oi-elefantes-tis-afrikis-apeilountai-perissotero-apo-pote
[8] http://www.naftemporiki.gr/story/718847/i-mazikoteri-sfagi-elefanton-tis-teleutaias-25etias-stin-afriki
[9] http://eleusisdiagoridon.blogspot.com.cy/2016/07/blog-post_93.html
[10] https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%AD%CF%86%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
http://wondergressive.com/wp-content/uploads/2012/11/elephants.jpg