Κρίνο του Γιαλού

Όρθιο, πολυετές φυτό, βολβός μήκους μέχρι 15 εκατοστόμετρα, καλυμμένος με παπυροειδείς ή μεμβρανώδεις, καστανωπούς χιτώνες. Φύλλα 5-6 γραμμοειδή ή ταινιοειδή, μήκους μέχρι 50 εκατοστόμετρα, κυανοπράσινα, που εμφανίζονται μετά τα άνθη. Ανθοφόρο στέλεχος ύψους 10-60 εκατοστόμετρα. Άνθη εύοσμα, 2-6, πράσινος σωλήνας στο κάτω μέρος μήκους 8-10cm με άσπρα τμήματα στο πάνω μέρος.

Πολύ όμορφο, τοπικά κοινό, ιθαγενές είδος της Κύπρου. Φυτρώνει σε αμμώδεις παραλίες και αμμόλοφους της Μεσογείου αλλά και στη Νοτιοδυτική Ευρώπη. Στην Κύπρο υπάρχει σε διάφορες περιοχές όπως: Ακάμας, Αμαθούντα, Ακρωτήρι, Σαλαμίνα, Αμμόχωστος, Αγία Ειρήνη, Άγιος Αμβρόσιος Κερύνειας, Βοκολίδα, Φλαμούδι, Ριζοκάρπασο, Κορμακίτη, Αλακάτι και αλλού (υψόμετρο 0-10 μέτρα). Ο συνολικός αριθμός που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα είναι πάνω από 200 000, με τα πιο πολλά να βρίσκονται στις κατεχόμενες περιοχές του νησιού.

Πολλαπλασιάζεται με τους βολβούς και με τους μικροσκοπικούς μαύρους σπόρους που πετάγονται μακριά και παρασύρονται από τον άνεμο και την θάλασσα σε κάποια άλλη ακτή. Όταν οι σπόροι αυτοί βρεθούν σε ευνοικές συνθήκες θάβονται στην άμμο και με την παρουσία υγρασίας, δημιουργούν νέους πληθυσμούς. To κρίνο του γιαλού βλαστά στο τέλος του χειμώνα ή αρχές της άνοιξης και αρχίζει την ανθοφορία του στα μέσα του Ιουλίου με τέλη του Αυγούστου να φτάνει στο υψηλότερο σημείο της άνθισης του.

Πιο συγκεκριμένα το σπογγώδες περίβλημα των σπερμάτων συμβάλλει στην εξάπλωση του φυτού με τη βοήθεια των κυμμάτων και του ανέμου. Ως γνωστό το φυτό ευδοκιμεί πολύ κοντά στη θάλασσα. Η σπογγώδης μάζα δίνει στα σπέρματα τη δυνατότητα να επιπλέουν στο νερό και με αυτό τον τρόπο μεταφέρονται σε διάφορες κατευθύνσεις έτσι, όταν η θάλασσα είναι φουρτουνιασμένη τα διασκορπίζει στις αμμώδεις παραλίες και τους αμμόλοφους.

Στην αρχαιότητα το φυτό αυτό αξιοποιείτο ως φαρμακευτικό αλλά και ως αρωματικό. Στην Κύπρο πολλοί το έκοβαν μέχρι και πρόσφατα για να στολίσουν τα σπίτια τους.

Αναφορές στο κρίνο του γιαλού γίνονται από τον αρχαίο φιλόσοφο Θεόφραστο (ο οποίος ήταν συνεχιστής του έργου του Αριστοτέλη). Ο Θεόφραστος αναφέρει το κρίνο σαν «βολβός ο εριοφόρος» Επίσης το φυτό που είναι κοινό είδος και στις παραλίες του Ισραήλ αναφέρεται και στα ευαγγέλια όπως πιστεύουν πολλοί. Τα κρίνα του αγρού που αναφέρονται στο κατά Ματθαίον (6,28) και στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο (12,27) αφορούν μάλλον αυτό το φυτό.

Οι φυσικοί οικότοποι του κρίνου συνεχώς υποβαθμίζονται και για αυτό το λόγο περιλαμβάνεται στο Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου στα Εγγύς Απειλούμενα. Οφείλουμε να προστατεύουμε με κάθε μέσο αυτά τα πανέμορφα φυτά. Επειδή είναι τόσο όμορφα δε σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να τα κόψουμε για να τα βάλουμε στο βάζο μας. Καλύτερα να τα απολαύσουμε στο φυσικό τους τοπίο, στις ακτές του νησιού. Όλο και περισσότερο, κάθε απόφαση μας, ατομική ή μέσα στην οικογένεια μας, στην εργασία ή στο σχολείο μας έχει σημαντικό αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον. Οι καθημερινές μας συνήθειες θα καθορίσουν πώς θα είναι ο πλανήτης στον οποίο ζούμε, αλλά και τι περιβάλλον θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Επιβάλλεται λοιπόν να προστατέψουμε όλα τα είδη χλωρίδας ακόμη και τα πιο μικρά φαινομενικά, αφού αποτελούν κληρονομιά της φύσης της Κύπρου. Στο χέρι μας είναι να το πετύχουμε. Μπορούμε; 

ΠΗΓΕΣ:
[1] Το κόκκινο βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου.
[2] http://news.karpasha.com/index.php?option=com_content&view=article&id=3403:-pancratium-maritimum
[3] Στην Άκρη του Δρόμου

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
Φωτογραφικό Υλικό ΚΥ.Κ.Π.Ε.Ε.