Ζαμπούκος – Ένας μαχητής κατά των ασθενειών

Ο Ζαμπούκκος ή κουφοξυλιά είναι ένας μικρός φυλλοβόλος θάμνος ή μικρό δέντρο ύψους μέχρι 10 μ. που βγάζει όμορφα λευκά άνθη τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούλιο και μικρούς σφαιρικούς μαύρους-μπλε καρπούς που συλλέγονται από τον Αύγουστο έως τον Σεπτέμβριο [1,2]. Το επιστημονικό όνομα του φυτού αυτού είναι Sambucus nigra L. και είναι επιγενές είδος της Κύπρου. Μπορεί να το συναντήσει κανείς σε περιοχές με υψόμετρο από 0-1200 μ. είτε κατά μήκος ποταμών, είτε σε όρια χωραφιών είτε και σε αυλές σπιτιών. Ο ζαμπούκος απαντάται στην Ευρώπη και στη Δυτική Ασία [1].

Ο ζαμπούκος εδώ και αιώνες είναι γνωστός για τις θεραπευτικές του ιδιότητες [1-4].
Στην Αρχαία Ελλάδα ήταν γνωστός με το όνομα «Ακταία-Ακτή» [1,2]. Οι θεραπευτικές ιδιότητες του έγιναν γνωστές το 400 π.Χ. από τον Ιπποκράτη ενώ ο Διοσκουρίδης αναφέρει ότι έφτιαχναν τσάι με τα φύλλα του για την αντιμετώπιση των φλεγμάτων [2]. Κάποιες φαρμακευτικές ιδιότητες του φυτού αυτού όπως ο καθαρισμός της χολής, αναφέρονται και στο Ιατροσοφικόν του Ιερομόναχου Μητροφάνους, μοναχού στη Μονή Μαχαιρά (Ιατροσοφικόν 152:1924) [1]. Γενικά, τον 17ο αιώνα ήταν δημοφιλές γιατρικό για να καθαρίζει τα φλέματα, ενώ τον 18ο αιώνα στην Γαλλία το απόσταγμα του ζαμπούκου εκθειαζόταν για την ικανότητά του να λευκαίνει το δέρμα και να σβήνει τις φακίδες [3].

Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία ο ζαμπούκος χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση της γρίπης και των συμπτωμάτων της. Δύο ανεξάρτητες κλινικές έρευνες που δημοσιεύτηκαν το 2004, έδειξαν πως η κατανάλωση Ζαμπούκου μειώνει σημαντικά τόσο τα συμπτώματα όσο και το χρόνο ανάρρωσης από τη γρίπη. Επίσης, χρησιμοποιείται για την αντιοξειδωτική του δράση, για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού και αναπνευστικού συστήματος, στη μείωση της χοληστερίνης, στη βελτίωση της όρασης, στην επανόρθωση του δέρματος, στην αντιμετώπιση των βακτηριακών και ιογενών λοιμώξεων,  για την εξάλειψη του οργανισμού από τις τοξίνες και στη μείωση βάρους [1-4].

Πρέπει να σημειωθεί ακόμη ότι ο ζαμπούκος περιέχει από τις μεγαλύτερες ποσότητες νιτρικού καλίου που υπάρχουν σε βότανα και είναι πλούσιος σε πολλές βιταμίνες (κυρίως Α, C) [3,4]. Τα φύλλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εξωτερικό μαλακτικό και επουλωτικό, εσωτερικό καθαρτικό, αποχρεμπτικό, διουρητικό και εφιδρωτικό. Επίσης λιωμένα χρησιμοποιούνται για μωλωπισμούς, διαστρέμματα, τραύματα και χιονίστρες συνήθως σε μορφή μίας ζεστής κομπρέσας [2-4]. Μια από τις δημοφιλέστερες χρήσεις του ζαμπούκου στην Κύπρο είναι το πλύσιμο ματιών με νερό όπου μέσα είχαν βρασθεί άνθη ζαμπούκου ώστε να ξεκουραστούν τα μάτια [1].

Αδιαμφισβήτητα ο Ζαμπούκος μπορεί να θεωρηθεί ως ένα πολύ σημαντικό φυτό λόγω των αναρίθμητων θεραπευτικών και προφυλακτικών του ιδιοτήτων.

Εμείς μπορούμε να εκτιμήσουμε το πλούτο της φύσης και να βοηθήσουμε τον οργανισμό μας να αντιμετωπίσει τις διάφορες παθήσεις χρησιμοποιώντας φυσικούς τρόπους; Οι καθημερινές μας συνήθειες θα καθορίσουν πώς θα είναι ο πλανήτης στον οποίο ζούμε, αλλά και τι περιβάλλον θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Ας ανακαλύψουμε την μεγάλη προσφορά της φύσης στη ζωή μας. Μόνο έτσι θα την αγαπήσουμε. Ας μάθουμε στα παιδιά, στους γονείς και στους φίλους μας για τις θεραπευτικές ιδιότητες του Ζαμπούκου. Ας πάμε μια βόλτα στη φύση να μαζέψουμε άνθη ζαμπούκου και να φτιάξουμε σπιτικό τσάι. Είναι βέβαιο ότι με αυτό τον τρόπο πέρα από την ανάπτυξη φιλοπεριβαλλοντικών στάσεων, θα διαφυλάξουμε και τις παραδόσεις του τόπου μας. Μπορούμε;

ΠΗΓΕΣ:

[1] Τσιντίδης, Τ., Χατζήκυριάκου, Γ., Χριστοδούλου, Χ. (2002). Δέντρα και Θάμνοι στην Κύπρο. Λευκωσία: Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη – Φιλοδασικός Σύνδεσμος Κύπρου
[2] http://www.enter2life.gr
[3] http://www.back-to-nature.gr
[4] http://www.myhealthmarket.gr

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:

www.wikipedia.org