Το είδος του Ιουλίου 2017

Όνομα: Φίδι το κυπριακό
Επιστημονικό όνομα: Heirophis (Coluber) cypriensis
Οικογένεια: Colubridae

                               

Περιγραφή
Το Φίδι της Κύπρου έχει το επιστημονικό όνομα Ιερόφις ο κυπριακός ενώ μέχρι πρόσφατα ήταν γνωστό με το όνομα Κολούβρη η κυπριακή. Το λατινικό όνομα του γένους αποτελείται από την ελληνική λέξη ιερός ενώ ακολουθεί η ελληνική λέξη όφις που αναφέρεται στην περιορισμένη κατανομή του φιδιού αποκλειστικά στην Κύπρο.

Είναι ένα λεπτό φίδι, ενδημικό της Κύπρου, μήκους μέχρι 115cm, χωρίς δηλητήριο, με καλοσχηματισμένο κεφάλι και μεγάλα μάτια που περικλείονται από άσπρο κύκλο. Έχει χρώμα γκρίζο-λαδί, ή ανοικτό γκρίζο μέχρι μαύρο με λεπτές άσπρες γραμμές μέχρι το πρώτο μισό του σώματος. Η κοιλιά είναι κίτρινη μέχρι ασπροκίτρινη.

Ενδιαίτημα
Συναντάται σε περιοχές καλυμμένες με θάμνους ή άλλης μορφής βλάστηση, δείχνοντας προτίμηση σε σκιασμένες υγρές περιοχές κοντά σε ρυάκια και φράκτες. Στο παρελθόν πίστευαν ότι ζούσε μόνο στα δάση της Πάφου και στο Τρόοδος, όμως τα τελευταία χρόνια καταγραφές έδειξαν την εξάπλωσή του και στα δάση Αδελφοί και Μαχαιρά, στο δάσος Λεμεσού, καθώς και στις παρυφές του.

Τροφή
Είναι είδος ωοτόκο που τρέφεται με σαύρες, φίδια, βάτραχους, τρωκτικά και έντομα.

Βιολογία
Έχει την ικανότητα να κινείται μέρα και νύκτα. Είναι πολύ γρήγορο και ευκίνητο φίδι και μπορεί να κινείται άνετα σε ανώμαλες και βραχώδεις επιφάνειες. Είναι πολύ καλός κολυμβητής και έχει παρατηρηθεί να διασχίζει κολυμπώντας σώματα νερού. Δεν είναι επιθετικό φίδι και σε σχέση με άλλα είδη φιδιών της Κύπρου είναι πιο ήρεμο όταν απειλείται.

Οι βασικοί του εχθροί είναι ο άνθρωπος ο οποίος το σκοτώνει από αμάθεια, καθώς επίσης και άλλα φίδια. Είναι απειλούμενο είδος και περιλαμβάνεται στο κόκκινο βιβλίο. Μερικές από τις αιτίες που έχουν οδηγήσει ορισμένα από τα είδη φιδιών που υπάρχουν σήμερα στην Κύπρο να απειλούνται με εξαφάνιση είναι:

• Η καταστροφή των βιοτόπων τους λόγω τουριστικής, γεωργικής ή άλλης ανάπτυξης
• Η βάναυση εξολόθρευση τους συνέπεια του αδικαιολόγητου φόβου, της προκατάληψης και της άγνοιας που   διακατέχει το κυπριακό κοινό γι΄αυτή την κατηγορία ζώων.
• Η ανεξέλεγκτη χρήση δηλητηρίων για τον δήθεν έλεγχο επιβλαβών ειδών.
• Η υπέρμετρη χρήση βιοχημικών παρασκευασμάτων.

Όλο και περισσότερο, κάθε απόφαση μας, ατομική ή συλλογική έχει σημαντικό αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον. Ας προσπαθήσουμε να προστατέψουμε τους οικότοπους και το είδος του φιδιού αυτού που είναι σημαντικότατο είδος πανίδας του τόπου μας. Aξίζει να σημειωθεί ότι τα φίδια παίζουν σημαντικό ρόλο στην διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας στην φύση, γι΄αυτό υποχρέωση όλων μας είναι να τα προστατεύσουμε. Ας μάθουμε στα παιδιά μας, στους φίλους μας και στους συγγενείς μας για την οικολογική του αξία.

ΠΗΓΕΣ:
http://www.moa.gov.cy/moa/environment
http://www.iucnredlist.org/details
Νικολάου, Χ. , Παφίλης, Π. , Λυμπεράκης, Π. (2014). Τα ερπετά και τα αμφίβια της Κύπρου. Κύπρος: Ερπετολογικός Σύνδεσμος Κύπρου

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
Νικολάου, Χ. , Παφίλης, Π. , Λυμπεράκης, Π. (2014). Τα ερπετά και τα αμφίβια της Κύπρου. Κύπρος: Ερπετολογικός Σύνδεσμος Κύπρου