Το είδος του Αυγούστου 2019

Όνομα: Κονναρκά ή Παλλούρα
Επιστημονικό όνομα: Ziziphus lotus
Οικογένεια: Ραμνίδες (Rhamnaceae)

Γενικά
«Μα νομίζεις τρώω κόνναρα»; Μια φράση βγαλμένη από την κυπριακή παράδοση που χρησιμοποιείται από τον ομιλητή όταν θέλει να υποδείξει πως δεν ξεγελιέται εύκολα από τα λεγόμενα του συνομιλητή του. Τι πραγματικά όμως είναι τα κόνναρα και ποια η προέλευση τους; Τα κόνναρα αποτελούν του καρπούς του φυτού Ziziphus lotus   που στην κυπριακή διάλεκτο είναι γνωστό ως κονναρκά ή παλλούρα.

Περιγραφή
Πρόκειται για κοινό φυλλοβόλο θάμνο ύψους μέχρι 2 μέτρα. Ο βλαστός του είναι ξυλώδης και λευκός ενώ τα φύλλα του είναι λεία, μικρού μεγέθους και χρώματος ανοικτού πράσινου.

Ανθοφορία – Καρποφορία
Η ανθοφορία παρατηρείται κυρίως τους μήνες Μάιο – Ιούνιο ενώ οι καρποί εμφανίζονται σταδιακά από τον Αύγουστο μέχρι και τον Σεπτέμβριο.

Ενδιαίτημα
Βρίσκεται σε άγονα χωράφια και κατά μήκος των δρόμων κυρίως στην περιοχής της Μεσαορίας αλλά και σε άλλες περιοχές με υψόμετρο μέχρι 500 μέτρα (Ευρύχου, Λάρνακα, Τρίκωμο, Κερύνεια και αλλού). 

Χρήσεις
Οι καρποί (τα κόνναρα) είναι εδώδιμοι και έχουν γλυκιά γεύση. Σε διάφορες περιοχές της Κύπρου, ο καρπός φυλάσσεται και καταναλώνεται τους χειμερινούς μήνες.

Παράδοση και Μυθολογία
Το φυτό αυτό φαίνεται να κατέχει μια ιδιαίτερη θέση στην ελληνική μυθολογία αφού εικάζεται πως αυτό ήταν το φυτό με τους μαγικούς καρπούς το οποίο προσέφεραν οι Λωτοφάγοι στον Οδυσσέα και τους συντρόφους του προκαλώντας τους απώλεια μνήμης. Επιπρόσθετα, το φυτό αυτό παρουσιάζεται και στην θρησκευτική παράδοση και φαίνεται να είναι ιδιαίτερης σημασίας για τους κατοίκους του κατεχόμενου χωριού της Τύμπου.  Στα βορειοανατολικά του χωριού εντοπίζεται το ξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας και δίπλα από αυτό μια τεράστια «παλλούρα» αφού σύμφωνα με την παράδοση, η Αγία Μαρίνα είχε παρουσιαστεί στον ύπνο του ιερέα και αρκετών Τυμπιωτών ζητώντας το χτίσιμο εκκλησίας στο χώρο της παλλούρας. Οι κάτοικοι της περιοχής ξεκίνησαν το κτίσιμο της εκκλησίας ξεριζώνοντας την παλλούρα όμως ένα τεράστιο μαύρο φίδι που πιστευόταν ότι ήταν η Αγία Μαρίνα τους καταδίωκε αποτρέποντας τους από το να ξεριζώσουν το φυτό. Έτσι, η εκκλησία χτίζεται δίπλα από το φυτό και η παλλούρα θεωρείται ιερός χώρος και γι αυτό ένα καντήλι υπήρχε μόνιμα αναμμένο κοντά στο φυτό στη χάρη της Αγίας και όταν υπήρχαν αρρώστιες στο χωριό η παλλούρα «νηματωνόταν», δηλαδή περιτριγυριζόταν με άσπρο νήμα, πιστεύοντας ότι αυτό έδιωχνε το κακό.

ΠΗΓΕΣ:
[1] Τσιντίδης Τ., Χατζηκυριάκου Γ., Χριστοδούλου Χ., 2002: Δέντρα και θάμνοι στην Κύπρο. Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη – Φιλοδασικός Σύνδεσμος Κύπρου
[2] http://www.natureofcyprus.org/plants-cyprus-greek.html
[3]http://webcache.googleusercontent.com/search?
q=cache:jB7FoYfIDssJ:www.tymbou.com/%3Fpage_id%3D14+&cd=14&hl=el&ct=clnk&gl=cy

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b6/Ziziphus_lotus.jpg