Home / Unpublished / Το είδος του Οκτωβρίου 2018

Το είδος του Οκτωβρίου 2018


Όνομα: Κυπριακό κέδρο
Επιστημονικό όνομα: Cedrus brevifolia
Οικογένεια: Pinaceae

Περιγραφή
Ο κέδρος της Κύπρου χαρακτηρίζεται ως αειθαλές ρητινοφόρο δέντρο που μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 30m. Αποτελείται από τα μικρά βελονοειδή φύλλα πρασινωπού χρώματος και τους αρσενικούς και θηλυκούς κώνους χρώματος καστανού και κόκκινου αντίστοιχα.

Εξάπλωση
Η περιοχή φυσικής εξάπλωσης του περιορίζεται στην ευρύτερη περιοχή Τρίπυλου (Κοιλάδα των Κέδρων) και τους Μαύρους Γκρεμούς στο Δάσος της Πάφου ενώ κάποιες μεμονωμένες συστάδες συναντώνται βορειοδυτικά της Μονής Κύκκου και της Τσακκίστρας. Αναπτύσσεται κυρίως σε πετρώδεις βουνοπλαγιές με διαβασικά πετρώματα και σε υψόμετρο μεταξύ των 900-1400m.

Βιολογία
Η περίοδος ανθοφορίας εκτείνεται από το Σεπτέμβριο μέχρι και τον Οκτώβριο ενώ ο καρπός εμφανίζεται με κωνικό σχήμα και καστανό χρώμα.

Χαρακτηριστικά – Ιδιότητες
Ο κέδρος της Κύπρου θεωρείται μακρόβιο φυτό αφού μπορεί να φτάσει μέχρι την ηλικία των 500 χρόνων και το ξύλο του χαρακτηρίζεται από υψηλή ανθεκτικότητα στη σήψη και τις προσβολές από έντομα και μύκητες. Λόγω αυτού, πολλά ξυλόγλυπτα εικονοστάσια, έπιπλα και ξύλινες κατασκευές που σώζονται από παλαιότερα χρόνια έχουν σαν πρώτη ύλη το ξύλο του κέδρου ενώ παράλληλα ολόκληρο το φυτό χρησιμοποιείται ως καλλωπιστικό αλλά και ως χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Αρχαιότητα
Ιστορικές αναφορές για το κυπριακό κέδρο εντοπίζονται σε αρχαία κείμενα των Θεόφραστου και Πλίνιου οι οποίοι το χαρακτηρίζουν ως ένα πολύ σημαντικό δασικό δέντρο της τότε εποχής ενώ γενικότερα αναφορές στα κέδρα εντοπίζονται συχνά και στην Αγία Γραφή: «Θήσω εις την άνυδρον γην Κέδρον και Πύξον και Μυρσίνην και Κυπάρισσον…» (Ησαΐας 41.19).

Ενδημισμός – Προστασία
Αποτελεί ένα από τα τέσσερα είδη κέδρου που απατούνται σε ολόκληρο τον κόσμο και είναι ενδημικό είδος της Κύπρου. Το είδος αυτό συμπεριλαμβάνεται στο «Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου» και ο χαρακτηρισμός του ως «τρωτό είδος» καθιστά επιτακτική την ανάγκη προστασίας του. Σήμερα, παρόλο που το κυπριακό κέδρο δεν υλοτομείται, εντούτοις η κλιματική αλλαγή και οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν σύγχρονες απειλές για τους αυτοφυούς πληθυσμούς των κέδρων. Έτσι, οι περιοχές φυσικής εξάπλωσης του είδους έχουν κηρυχτεί ως «Περιοχές Προστασίας της Φύσης» και έχουν συμπεριληφθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο φυσικών περιοχών «Natura 2000». Παράλληλα το Τμήμα Δασών, πέραν από την εγκατάσταση τράπεζας γονιδίων  έχει θέσει σε εφαρμογή συστήματα πυροπροστασίας και σχέδια παρακολούθησης για την προστασία του πληθυσμού των κέδρων.

ΠΗΓΕΣ:
  1. http://www.moa.gov.cy/moa/fd/fd.nsf/DMLreserves_gr/DMLreserves_gr?OpenDocument
    http://www.plantnet.org.cy/cedrus_brevifolia_forests.html
  2. Τσιντίδης, Τ., Χατζήκυριάκου, Γ., Χριστοδούλου, Χ. (2002). Δέντρα και Θάμνοι στην Κύπρο. Λευκωσία: Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη – Φιλοδασικός Σύνδεσμος Κύπρου.
  3. Τσιντίδης, Τ., Χριστοδούλου, Χ., Δεληπέτρου, Π., Γεωργίου, Κ., (2007). Το κόκκινο βιβλίο της χλωρίδας της Κύπρου. Λευκωσία: Φιλοδασικός Σύνδεσμος Κύπρου
  4. Τσιντίδης, Τ., (1995): Τα ενδημικά φυτά της Κύπρου. Λευκωσία: Τράπεζα Κύπρου – Παγκύπρια Ένωση Δασολόγων.
ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:

http://threatenedconifers.rbge.org.uk/taxa/details/cedrus-brevifolia1

Διαβάστε επίσης

Ε΄ Παγκύπριο Μαθητικό Συνέδριο για το Περιβάλλον και την Αειφορία

  Το Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΥΚΠΕΕ) της Ιερής Μητρόπολης Λεμεσού σε συνεργασία ...