Όνομα: Δελφίνιο το κάσσειο
Επιστημονικό όνομα: Delphinium caseyi
Οικογένεια: Nεραγκούλα
Περιγραφή
Το Delphinium caseyi βρίσκεται αποκλειστικά στο βόρειο μέρος της Κύπρου, όπου έχει εντοπιστεί σε δύο σημεία της οροσειράς του Πενταδακτύλου: κοντά στην κορυφή του Αγίου Ιλαρίωνα και κοντά στην κορυφή του Κυπαρρισσόβουνου. Το είδος προτιμά χώρους με πλήρη έκθεση στον ήλιο και αναπτύσσεται κυρίως στη βάση βράχων ή στα ανοίγματα ασβεστολιθικών βράχων.
Χαρακτηριστικά
Το Δελφίνιο είναι όρθια, τριχωτή, πολυετής πόα που μπορεί να φτάσει τα 85 εκ. σε ύψος και έχει χοντρό ξυλώδες ρίζωμα. Τα φύλλα της βάσης του είναι χωρισμένα ακτινοειδώς και μοιάζουν με φύλλο φοίνικα. Ο μίσχος τους μπορεί να φτάσει και τα 20 εκ. σε μήκος. Τα φύλλα του βλαστού είναι μικρότερα και έχουν κοντύτερους μίσχους. Η περίοδος ανθοφορίας είναι από τον Ιούνιο μέχρι τον Ιούλιο.
Η αναπαραγωγή των φυτών φαίνεται να γίνεται είτε με σπέρματα είτε με ριζώματα. Όλα τα είδη του γένους Delphinium είναι τοξικά, όπως και η πλειονότητα των ειδών της οικογένειας της νεραγκούλας. Η όψη του φυτού μοιάζει με το ρύγχος ενός δελφινιού, χαρακτηριστικό το οποίο ενέπνευσε τους βοτανικούς για την ονομασία του γένους Delphinium.
Προστασία
Το είδος αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως CR (Κρίσιμα Κινδυνεύον) σύμφωνα με τα κριτήρια του Κόκκινου Καταλόγου της IUCN. Αυτό σημαίνει ότι οι εναπομείναντες πληθυσμοί του είδους είναι πολύ απομονωμένοι και αποκομμένοι μεταξύ τους και ότι παρατηρείται μια συνεχής μείωση στην έκταση και υποβάθμιση στην ποιότητα του οικοτόπου του. Επίσης είναι πιθανό να υπάρχει και μείωση στον αριθμό των ατόμων του πληθυσμού του είδους.Το είδος πιθανώς να είναι ένα από τα πλέον σπάνια ενδημικά της Κύπρου. Έχει υπολογιστεί ότι οι δύο γνωστοί πληθυσμοί του περιλαμβάνουν λιγότερα από 500 ώριμα άτομα και ότι μαζί καλύπτουν μια έκταση μικρότερη των 2 χλμ.
Παρόλο που η βόσκηση φαίνεται να αποτελεί την κύρια απειλή για το είδος αυτό, τα άνθη του με το ιώδες τους χρώμα, το καθιστούν πολύ ελκυστικό για τους συλλέκτες φυτών. Υπάρχει επίσης ένας πιθανός κίνδυνος για τους υποπληθυσμούς του είδους από στρατιωτικές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα κοντά στην περιοχή που αναπτύσσεται, καθώς και από την εγκατάσταση μιας κεραίας στην περιοχή.
Το είδος προστατεύεται από τη Σύμβαση της Βέρνης, αφού περιλαμβάνεται στα αυστηρώς προστατευόμενα είδη του Παραρτήματος Ι της Σύμβασης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ενός έργου LIFE για Τρίτες Χώρες, το Δελφίνιο έχει επίσης συμπεριληφθεί στα Παραρτήματα ΙΙ και IV της Οδηγίας των Οικοτόπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως είδος προτεραιότητας. Επίσης, περιλαμβάνεται στο Κόκκινο Βιβλίο των απειλουμένων ειδών της Κύπρου.
Η οροσειρά του Πενταδακτύλου, στην οποία βρίσκονται και οι δύο υποπληθυσμοί του είδους, έχει προταθεί από το πιο πάνω έργο LIFE για να χαρακτηριστεί ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας του Δικτύου Natura 2000. Επιπρόσθετα, και οι δύο υποπληθυσμοί του είδους αναπτύσσονται μέσα στο Κρατικό Δάσος Καρμίου, το οποίο προστατεύεται από τη Δασική Νομοθεσία από κάθε ανθρώπινη επέμβαση.
Θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική η εκπόνηση ερευνητικών έργων για την παρακολούθηση της δυναμικής των πληθυσμών του είδους, τη βιολογία και την οικολογία του. Χρειάζεται επίσης η υλοποίηση ενός προγράμματος επανεγκατάστασης ή ήπιας εγκατάστασης ατόμων του είδους στο φυσικό τους οικότοπο. Θα ήταν επίσης καλό να συλλεχθούν σπέρματα και να αποθηκευτούν σε τράπεζες σπερμάτων. Επιπρόσθετα, το είδος είναι σημαντικό να διατηρηθεί σε επιλεγμένους βοτανικούς κήπους. Μπορούμε;
ΠΗΓΕΣ:
Τα 50 κορυφαία φυτά της Μεσογείου
IUCN/SSC Ομάδα Ειδικών για τα Φυτά των Νησιών της Μεσογείου
ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
http://www.moa.gov.cy
©Τμήμα Δασών (Φωτογραφικό υλικό)