Νερό, μια κουταλιά ζωής

«Τα μεν ουν πολυθρύλητα τέτταρα, ων το πρώτον είναι ύδωρ φάμεν και ωσανεί μόνον στοιχείον τίθεμεν.», δηλαδή από τα τέσσερα περίφημα στοιχεία του κόσμου – νερό, αέρας, χώμα, φωτιά – το νερό φαίνεται να είναι το κυριότερο και γι’ αυτό το τοποθετούμε ως πρώτο και μοναδικό (Θαλής). Πολύτιμο αγαθό, το οποίο αποτελεί το κύριο συστατικό όλων των οργανισμών του πλανήτη μας. Συγκεκριμένα, σε νερό αντιστοιχεί το 60% του βάρους ενός δέντρου αντιστοιχεί σε νερό, το 60-70% των περισσότερων ζώων και του ανθρώπινου σώματος, καθώς και το 90% των φυτών και των λαχανικών [1]. Ποια, όμως, η κατανομή του στον πλανήτη μας;

Ο πλανήτης μας καλύπτεται κατά 70% από νερό και έχει χαρακτηριστεί ως «ο γαλάζιος πλανήτης» [1,4]. Η κατανομή του, όμως, στη βιόσφαιρα είναι άνιση γιατί περίπου το 95% είναι χημικά δεσμευμένο στα πετρώματα, δεν συμμετέχει στον υδρολογικό κύκλο και δεν είναι αξιοποιήσιμο από τον άνθρωπο [3]. Αν φανταστούμε δηλαδή τη μορφή της γης μας συρρικνωμένη στο μέγεθος ενός αυγού, τότε όλο το αξιοποιήσιμο νερό θα είχε το μέγεθος μιας σταγόνας [1]. Αυτή η σταγόνα θα αποτελούνταν κατά 97% από αλμυρό νερό, το οποίο περιέχεται στους ωκεανούς και τις θάλασσες. Μόνο το 3% της θα ήταν γλυκό [1,2,3,4], καθώς οι μεγαλύτερες ποσότητες του βρίσκονται στους πόλους με τη μορφή πάγων [1]. Ειδικότερα, περίπου το 2,37% αποτελεί του πολικούς πάγους και παγετώνες, το 0,6% τα υπόγεια νερά μεγάλου βάθους από την επιφάνεια της γης και μόνο το 0,03% τα επιφανειακά νερά (ποτάμια, λίμνες, υδρατμοί ατμόσφαιρας, υγρασία εδάφους, υπόγεια υδάτινα αποθέματα μικρού βάθους) [2,3]. Συνεπώς, μόνο το 0,003% του παγκόσμιου όγκου του νερού μας διατίθεται εύκολα στον άνθρωπο για να το αξιοποιήσει για τις ανάγκες του [1,2,3]. Πιο απλά, αν η παγκόσμια προμήθεια νερού ήταν μόνο 100 λίτρα, η ωφέλιμη ποσότητα γλυκού νερού θα έφθανε μόλις το 0,003 του λίτρου, περίπου δηλαδή μισό κουταλάκι του τσαγιού [2].

Το νερό είναι είδος προς ανεπάρκεια για πολλούς λαούς εξαιτίας της άδικης κατανομής του στο βόρειο και νότιο ημισφαίριο. Το μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο ενώ το μεγαλύτερο μέρος ξηράς στο βόρειο ημισφαίριο. Το γεγονός αυτό συντείνει στο ότι το 40% της επιφάνειας της γης πλήττεται από ξηρασία, με διαθέσιμο μόνο το 2% του συνολικού τρεχούμενου νερού του πλανήτη. Επιπρόσθετα, ενώ τα τελευταία 70 χρόνια ο πληθυσμός της Γης έχει τριπλασιαστεί, η κατανάλωση νερού έχει εξαπλασιαστεί κατά έναν παράλογο τρόπο. Μόνο το 50% του πόσιμου νερού αξιοποιείται κάθε χρόνο για την κάλυψη των αναγκών του ανθρώπου για κατανάλωση ύδατος. Το ένα τρίτο του υπόλοιπου 50% καταναλώνεται σε αγροτικές καλλιέργειες και ένα μεγάλο ποσοστό απλώς σπαταλάται, χωρίς να διοχετεύεται η χρήση του σε συγκεκριμένη δραστηριότητα [1].

Κάθε άνθρωπος έχει καθήκον απέναντι στην ολότητα να χρησιμοποιεί το νερό φειδωλά και προσεκτικά (Ευρωπαϊκός Χάρτης του Συμβουλίου της Ευρώπης).Το νερό είναι υποδομή για ζωή [1]. Η εξοικονομησή του είναι υπόθεση όλων μας. Έχουμε χρέος να το προστατεύουμε και να το διαφυλάξουμε για τις επόμενες γενεές. Το κουταλάκι του γλυκού νερού λιγοστεύει καθημερινά. Κάθε σταγόνα, λοιπόν, είναι πολύτιμη. Κάθε σταγόνα… μετράει.

ΠΗΓΕΣ:
[1] http://www.deyamp.gr/wp-content/uploads/2014/11/H2O.pdf
[2] http://blogs.sch.gr/lykkamvo/files/2013/03/arxio.pdf
[3] http://kpe-kastor.kas.sch.gr/the_lake/water.htm/katanomi.htm
[4] http://www.bio.auth.gr/river/river/theory/unit1.htm

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
https://www.flickr.com/photos/petaar/6877364929