Αλυκή Ακρωτηρίου

Η Αλυκή Ακρωτηρίου αποτελεί τη μεγαλύτερη αλυκή του νησιού, η οποία βρίσκεται στο κέντρο της χερσονήσου Ακρωτηρίου, το νοτιότερο άκρο της Κύπρου. Η έκτασή της φθάνει τα 940 περίπου εκτάρια. Το βαθύτερο σημείο της φυσικής αυτής κοιλότητας φθάνει μέχρι και τα 2,7 μέτρα περίπου κάτω από το επίπεδο της επιφάνειας της θάλασσας, και μπορεί να συγκεντρώσει μέχρι και 1 μέτρο βάθος νερό [1,3,5]. Είναι καλυμμένη με υφάλμυρο νερό από τις αρχές Δεκεμβρίου μέχρι και τα τέλη Ιουλίου, οπότε και αρχίζει να ξεραίνεται. Εμπλουτίζεται με φρέσκο νερό από τις ετήσιες βροχοπτώσεις, από τις διοχετεύσεις νερού των παρακείμενων ελών του Φασουρίου, από τις απορροές νερού των γύρω περιοχών, καθώς και από θαλάσσιο νερό κατά τη διάρκεια καταιγίδων [1].

Αποτελεί μια περιοχή σημαντικής περιβαλλοντικής σημασίας και έχει κηρυχθεί, το Μάρτιο του 2003, ως Υγρότοπος Διεθνούς Σημασίας στα πλαίσια της Συνθήκης RAMSAR [1,2,6]. Επιπρόσθετα, έχει ανακηρυχθεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ – SPA) σύμφωνα με τη συνθήκη της Βαρκελώνης, και έχει χαρακτηριστεί ως Σημαντική Περιοχή Πτηνοπανίδας από το «Birdlife International», τον διεθνή οργανισμό για την προστασία των πτηνών [1,2]. Στον υγροβιότοπο αυτό, επίσης, ισχύουν οι αντίστοιχες πρόνοιες που εφαρμόζονται στις περιοχές του Δικτύου Natura 2000 [1]. Δεν είναι, ωστόσο, ενταγμένη στο Δίκτυο, καθώς η περιοχή δεν αποτελεί έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης [2]. Ολόκληρη η περιοχή βρίσκεται μέσα στο έδαφος των Βρετανικών στρατιωτικών βάσεων, υπό τους όρους που καθορίζονται από την ανεξαρτησία το 1960, και η διαχείριση της εφαρμόζεται από το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών [1,3,5].

Η Αλυκή δημιουργήθηκε πριν από εκατομμύρια χρόνια. Σταδιακά με προσχώσεις από τους χείμαρρους του Κούρη και του Γαρύλλη, το νησάκι που βρισκόταν στο νοτιότερο άκρο του νησιού ενώθηκε με την υπόλοιπη Κύπρο, εγκλωβίζοντας μεγάλη ποσότητα θαλασσινού νερού και σχηματίζοντας έτσι την αλυκή [1]. Γενικά η ένωση νησιού με ηπειρωτική χώρα ονομάζεται φαινόμενο “τόμπολο”, γι’ αυτό και στη συγκεκριμένη περίπτωση η μεταφορά φερτών υλικών (π.χ. άμμου, πετρών κ.λπ.) στις εκβολές δύο ποταμών, ονομάστηκε «διπλό τόμπολο» [3,5].

Η περιοχή της Αλυκής Ακρωτηρίου είναι διεθνώς γνωστή για την σημαντική ποικιλία και αριθμός πτηνών, τα οποία είτε ζουν μόνιμα, είτε ξεχειμωνιάζουν, ή απλώς διέρχονται κατά την φθινοπωρινή και ανοιξιάτικη μετανάστευση τους [1,4,6]. Η λίμνη θεωρείται πολύ σημαντικός υδροβιότοπος της Ανατολικής Μεσογείου και σημαντικότερη περιοχή πτηνοπανίδας στην Κύπρο, καθώς βρίσκεται σε μια από τις μεγαλύτερες οκτώ διαδρομές μετανάστευσης πουλιών από την Ευρώπη  και την Ασία στην Αμερική [1,3,5]. Το χαμηλό της βάθος στο μεγαλύτερο κομμάτι της καθιστά το οικοπεριβάλλον και τις συνθήκες διατροφής ιδανικές για υδρόβια πουλιά [1,3,5]. Συγκεκριμένα, διαχειμάζει κάθε χρόνο ένας μεγάλος αριθμός από φοινικόπτερα ή φλαμίγκο (Phoenicopterus ruber) (μέχρι και 10.000) και σταθμεύει για ανάπαυση κατά τη φθινοπωρινή μετανάστευση ο μισός περίπου αφρικανικός πληθυσμός των νυφογερανών (Anthropoides virgo) [1]. Μεγάλος αριθμός τουριστών και πτηνοπαρατηρητών από την Κύπρο και το εξωτερικό, επισκέπτεται τον υγροβιότοπο κυρίως λόγω της φυσικής ομορφιάς τους, του μεγάλου αριθμού φλαμίνγκο που συχνάζουν εκεί, και της κοντινής τους απόστασης από παραλίες και χώρους πολιτιστικής σημασίας [6].

Η βάση της παραγωγικότητας της λίμνης ένα μονοκύτταρο φύκος. Μια μικρή γαρίδα η Branchianella spinosa τρέφεται με τα φύκη αυτά, η οποία αποτελεί τροφή για πιο μεγάλα ζώα και πουλιά, π.χ. φλαμίγκο. Η γαρίδα αυτή γεννά αυγά με σκληρό περίβλημα, τις κύστες, όταν η αλμυρότητα της λίμνης ξεπεράσει ένα ορισμένο σημείο. Η αλυκή είναι υφάλμυρη το χειμώνα, μετατρέπεται σε πολύ αλμυρή στο τέλος της άνοιξης και ξηραίνεται το καλοκαίρι. Οι κύστες δεν εκκολάπτονται αλλά παραμένουν ζωντανές σε πολύ αντίξοες συνθήκες αλατότητας και παρατεταμένων ψηλών θερμοκρασιών. Όταν οι συνθήκες γίνουν πιο ευνοϊκές το φθινόπωρο ή τον επόμενο χειμώνα, και η αλατότητα πέσει κάτω από ένα ορισμένο σημείο οι κύστες εκκολάπτονται [4].

Το τοπίο είναι εξίσου σημαντικό όσο αφορά την ποικιλία της χλωρίδας και των οικοσυστημάτων. Ειδικότερα, έχει γίνει αναφορά 59 διαφορετικές οικογένειες φυτών 345 τάξεων, οι οποίες είναι σπάνιες και ενδημικές. Η ορχιδέα Orchis palustris μεγαλώνει μόνο σε αυτό το μέρος της Κύπρου [5]. Γύρω από τη λίμνη παρατηρούνται εκτεταμένα αλμυρά λιβάδια με αλόφυτα, όπως τα Juncus spp., τα αλμυρίδια Salicornia fruticosa, η Inula crithmoides και τα Suaeda spp., τα οποία δημιουργούν ζώνες γύρω από αυτή ανάλογα με την αλμυρότητα του εδάφους [4]. Επιπρόσθετα, όσον αφορά την πανίδα, η Αλυκή του Ακρωτηρίου αποτελεί τον μοναδικό τόπο αναπαραγωγής στην Κύπρο του δενδρόβιου βατράχου [5].

Αποτελεί τον πιο μεγάλο και σημαντικό υδροβιότοπο στο νησί, ο οποίος παρόλο που διατηρεί μεγαλύτερη φυσικότητα από την αλυκή Λάρνακας επιδέχεται πιέσεις από την παρουσία και λειτουργία των βρετανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων [5]. Οι χαμηλές βροχοπτώσεις, καθώς και η δημιουργία φραγμάτων προκαλούν τη μείωση του εισερχόμενου νερού με αποτέλεσμα τη σταδιακή μείωση της έκτασης και ταυτόχρονα τη μείωση των πληθυσμών των μορφών ζωής που ζουν εκεί. Οι στρατιωτικές δραστηριότητες στην περιοχή, όπως οι πτήσεις αεροπλάνων, η εγκατάσταση αντενών και οι διάφορες στρατιωτικές ασκήσεις διαταράζουν επίσης την οικολογική ισορροπία της περιοχής [1]. Δυστυχώς, μια ακόμη σημαντική απειλή του υγροβιότοπου είναι κι ο ανεξέλεγκτος τουρισμός και η ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων, παράγοντες οι οποίοι δημιουργούν προβλήματα για το θαλάσσιο και χερσαίο περιβάλλον, με τραγικό αποτέλεσμα τη  μακροπρόθεσμη υποβάθμιση του οικοσυστήματος [6]. Η αλυκή χρειάζεται την προστασία μας. Είναι καθήκον μας η προστασία της φυσικής μας κληρονομιάς και της διατήρησής της για τις επόμενες γενιές [1].

ΠΗΓΕΣ:
[1] http://www.cyprus.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/All/E841CFB8DCD11F88C225703E00382783?OpenDocument
[2] http://www.moa.gov.cy/moa/environment/environmentnew.nsf/All/C8EFDA2CA7C18981C2257F37003FBDC6/$file/GN20110280101.pdf?OpenElement
[3]https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CF%85%CE%BA%CE%AE_%CE%9B%CE%B5%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%BF%CF%8D
[4] http://lsg.ucy.ac.cy/research/wetlands/wetlandsPlus/04-AkrotiriAlykh.htm
[5] http://lsg.ucy.ac.cy/research/wetlands/alykiakrotiriou.htm
[6] http://www.birdlifecyprus.org/upload/PDFs/Features/Feature%20January%202012%20[GR].pdf

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
http://bit.ly/2dL8L22

Διαβάστε επίσης

Αγιόκλημα (Lonicera etrusca)

Στο μικρό περιβόλι δέκα δρασκελιές Μπορείς να ιδείς το φως του ήλιου να πέφτει σε ...