Home / Ραδιοφωνική Εκπομπή - Περιβάλλον για Όλους / Τουλίπα του Ακάμα (Tulipa akamasica): το νέο ενδημικό είδος της Κύπρου

Τουλίπα του Ακάμα (Tulipa akamasica): το νέο ενδημικό είδος της Κύπρου

Παρόλο που ο αριθμός των  ~1.2 εκ. ειδών που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα δημιουργεί την αντίληψη ότι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει και μελετήσει όλα τα ζωικά και φυτικά είδη του πλανήτη μας, εντούτοις η φύση συνεχίζει να μας εκπλήσσει και να μας εντυπωσιάζει αφού υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο ανακαλύπτονται περίπου 15 χιλ. νέα είδη σε παγκόσμια κλίμακα [1]. Στην Κύπρο, το 2006 εντοπίστηκε και μελετήθηκε ένα νέο είδος ποντικιού (Mus cypriacus) ενώ στα τέλη του 2014 μια νέα δημοσίευση έρχεται να παρουσιάσει ένα νέο ενδημικό είδος τουλίπας στην οποία δίνεται το λατινικό όνομα Tulipa akamasica. Η τουλίπα αυτή είχε ανακαλυφθεί το 1991 από τον Χρήστο Χαραλάμπους χωρίς όμως να έχει καταχωρηθεί ως νέο είδος αφού βάσει αρχικών μελετών το φυτό θεωρήθηκε λανθασμένα ότι άνηκε σε ένα είδη γνωστό είδος [2]. Με πιο εμπεριστατωμένες όμως μελέτες έχει διαφανεί ότι η Τουλίπα του Ακάμα αποτελεί ένα νέο είδος το οποίο και είναι ενδημικό της Κύπρου και πιο συγκεκριμένα ενδημικό της Χερσονήσου του Ακάμα όπου και βρίσκεται ο μοναδικός πληθυσμός του είδους.  

Το φυτό αποτελεί όρθια, βολβώδη πόα που φτάνει σε μέγιστο ύψος τα 30cm με πέταλα έντονου κόκκινου χρώματος και βλαστό πράσινου χρώματος προς την βάση και κοκκινωπού χρώματος προς το μέρος του άνθους, ο οποίος καλύπτεται από κοντό λευκό τρίχωμα. Η ανθοφορία παρατηρείται κυρίως τους μήνες Μάρτιο – Απρίλιο ενώ η καρποφορία ολοκληρώνεται τον Μάιο [2].

Ολόκληρος ο πληθυσμός του είδους με αριθμό ατόμων που δεν ξεπερνά τα 200, εντοπίζεται σε μια πλαγιά του Ακάμα στα ~370m υψόμετρο με κυρίαρχη βλάστηση τα πυκνά φρύγανα και μωσαϊκά εδάφη σερπεντινικής και ασβεστολιθικής φύσης.

Παρόλο που αρχικά το φυτό θεωρήθηκε ότι ανήκει σε άλλο είδος, εντούτοις η σπανιότητα του οδήγησαν στην ένταξη του στο «Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου» το 2007 όπου και χαρακτηρίστηκε ως «Κρισίμως Κινδυνεύων» [2, 3]. Η ανεξέλεγκτη βόσκηση στην περιοχή οδήγησαν στην περίφραξη μέρους του πληθυσμού της τουλίπας χωρίς όμως αυτό να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την μείωση του αριθμού των ατόμων αφού ο πληθυσμός που παρέμεινε εκτός της περίφραξης έχει υποστεί σοβαρές πιέσεις με αποτέλεσμα μόνο μερικά άτομα να επιβιώνουν και να ανθοφορούν. Έτσι, γίνεται αντιληπτό ότι η άμεση λήψη διαχειριστικών και προστατευτικών μέτρων θεωρείται αναγκαία ώστε να καταφέρει ο πληθυσμός να φτάσει σε ικανοποιητικά επίπεδα επιβίωσης [2].

Όπως εισηγούνται οι συγγραφείς της δημοσίευσης Χριστοδούλου και Χαραλάμπους, είναι επιτακτική η επέκταση της περίφραξης ώστε να συμπεριλαμβάνεται και να προστατεύεται ολόκληρος ο πληθυσμός του είδους. Επιπρόσθετα, προτείνεται όπως  εφαρμόζεται ήπια ελεγχόμενη βόσκηση ώστε να περιορίζεται η βλάστηση φρυγάνων όμως η βόσκηση να απαγορεύεται από τα τέλη του χειμώνα μέχρι και τον Ιούνιο έτσι ώστε να γίνει επιτυχώς η ανθοφορία και η καρποφορία του φυτού. Παράλληλα γίνονται προσπάθειες για ex situ αναπαραγωγή του είδους χωρίς όμως να έχουν επιτύχει ολοκληρωτικά αφού μέχρι στιγμής δεν έχει ανθοφορήσει κανένα από τα προκύπτοντα φυτά [2]. Είναι στο χέρι όλων μας να προστατεύσουμε αυτό το σπάνιο και μοναδικό είδος και να συμβάλουμε όλοι στην προστασία του μοναδικού πληθυσμού που υπάρχει στην Κύπρο. Ας διαδώσουμε το μήνυμα για την ύπαρξη και σπανιότητα αυτής της όμορφης τουλίπας και ας διαβεβαιώσουμε πως αν το εντοπίσουμε στην φύση απλά θα θαυμάσουμε την απερίγραπτη ομορφιά του χωρίς να το απομακρύνουμε από τον φυσικό του οικότοπο. Μπορούμε;     

ΠΗΓΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

[1] http://news.discovery.com/animals/new-species-111213.htm.
[2] Christodoulou C.S., Hand R. & Charalambous C., 2014: Tulipa akamasica (Liliaceae), a new endemic species from Cyprus.  Fl. Medit. 24: 207-214. 2014. — ISSN: 1120-4052 printed, 2240-4538 online
[3] Tsintides, T., Christodoulou, C.S., Delipetrou, P. & Georghiou, K. (ed.) 2007: The Red Data Book of the flora of Cyprus. – Lefkosia..

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
© Μακρής Χριστόδουλος

 

 

Διαβάστε επίσης

Αγιόκλημα (Lonicera etrusca)

Στο μικρό περιβόλι δέκα δρασκελιές Μπορείς να ιδείς το φως του ήλιου να πέφτει σε ...