Το είδος του Μαρτίου 2019

Όνομα: Κυπριακή κάμπια
Επιστημονικό όνομα: Ocnogyna (loweii) Cypriaca
Οικογένεια: Artiicadae

Περιγραφή
Αποτελεί ένα ασπόνδυλο έντομο, την προνύμφη των λεπιδοπτέρων εντόμων, το οποίο σχηματίζεται από το αυγό μιας πεταλούδας. Έχει σκωληκόμορφο και μαλακό σώμα σε σχήμα που μοιάζει με μικρό κύλινδρο. Το σώμα της κάμπιας είναι σκεπασμένο με χνούδι και έχει έντονα χρώματα.
Το σώμα της έχει χρώμα μαύρο και είναι καλλυμένο με χνούδι. Έχει πολύ μικρό μέγεθος που φτάνει μέχρι και τις 8 ίντζες. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτού του μοναδικού είδους κάμπιας είναι ότι από τη στιγμή που θα εκκολαφθούν από το κουκούλι τους μένουν συσωρευμένες αρκετές μαζί σε ένα σημείο και όταν περίπου φτάσουν να έχουν μέγεθος 1 με 2 ίντζες, τότε σκορπίζονται σε διαφορετικά σημεία στο χώρο [6].

Τροφή
Τρέφεται με φύλλα συνήθως ενός συγκεκριμένου μόνο φυτού και είναι δυνατόν να καταστρέψει ολόκληρες καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Βιολογία
Η κάμπια κλείνεται μέσα στο κουκούλι της μέχρι να μεταμορφωθεί σε χρυσαλλίδα. Όταν μεγαλώσει αρκετά, τότε το κουκούλι αυτό σπάζει και βγαίνει από μέσα η χρυσαλλίδα που εσωτερικά μεταμορφώνεται σιγά-σιγά σε πεταλούδα. Από τα αυγά μίας πεταλούδας μπορεί να σχηματιστούν πολλές κάμπιες, αλλά ελάχιστες από αυτές καταφέρνουν να ωριμάσουν και να επιβιώσουν [2,3,6].
Εμφανίζεται κυρίως τέλος Φεβρουαρίου με αρχές του Μάρτη γι’ αυτό και ονομάζεται έτσι [6]. Η εικόνα που δημιουργούν στη φύση είναι σαν μια μαύρη μικρή μπάλα. Όλες οι κάμπιες βρίσκονται η μία πάνω στην άλλη μέχρι να μεγαλώσουν αρκετά και να ελευθερωθούν από το κουκούλι τους. Αποτελούν τροφή για πουλιά και άλλα διάφορα μικρά έντομα, γι’ αυτό και μερικά είδη κάμπιας έχουν ιδιαίτερους χρωματισμούς που τους επιτρέπουν να καμουφλάρονται στη φύση. Το είδος της κυπριακής κάμπιας ξεχωρίζει στη φύση λόγω του έντονου μαύρου χρώματος και έχει δυσάρεστη γεύση καθώς επίσης είναι δηλητηριώδης [4,5].

Ενδημισμός
Η κυπριακή κάμπια ή κοινώς το «μαρτούι» είναι ενδημικό είδος της Κύπρου.

Έθιμο
Μια πεποίθηση που είναι κοινή για πολλούς ανθρώπους είναι ότι αν κάποιος πατήσει τα «μαρτούθκια» εσκεμμένα ή από απροσεξία, τότε η μοίρα του είναι καθορισμένη και θα μείνει φαλακρός/ή για πάντα. Η μόνη λύση για να αποφύγεις τη κακοτυχία αυτή είναι να φοράς ένα από τα βραχιολάκια που φτιάχνονται τέλος του Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου. Πολλοί φτιάχνουν μικρά βραχιολάκια από κλωστή που είναι μπλεγμένα δύο ή τρία χρώματα, συνήθως το κόκκινο και το άσπρο χρώμα. Αυτό είναι ένα έθιμο που υπάρχει κυρίως στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Η κατασκευή αυτή του μοναδικού αυτού βραχιολιού συμβολίζει το καλωσόρισμα της άνοιξης. Στην Κύπρο ονομάζεται «μαρτούι». Στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στη περιοχή της Φλώρινας ονομάζεται «Μαρτίνγκα» και στα Ιωάννινα «Μαρτίτσι» [2].
Η κάμπια της Κύπρου ή αλλιώς το «μαρτούι» συνδέεται με πολλά έθιμα και πεποιθήσεις του τόπου μας. Ακόμα, αποτελούν το προμήνυμα της άνοιξης και τα οποία θα μεταμορφωθούν σε πεταλούδες. Κάνοντας κακό, λοιπόν στα «μαρτούθκια» καταστρέφεται την ίδια στιγμή ο κύκλος της πεταλούδας που με την ύπαρξη τους ομορφαίνουν τις ανοιξιάτικες μέρες.

ΠΗΓΕΣ:
[1] http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=Blog&blogger=yokor&file=page&pid=33805
[2] http://drprasinada.blogspot.com/2012/03/blog-post.html
[3] http://www.nic.funet.fi/pub/sci/bio/life/insecta/lepidoptera/ditrysia/noctuoidea/arctiidae/arctiinae/ocnogyna/index.html
[4] http://www.nhm.ac.uk/natureplus/thread/5818?fromGateway=true
[5] http://www.whatsthatbug.com/category/caterpillars-and-pupa/page/57/ caterpillar swarms
[6] http://yre-connect.com/Photos/%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%BF%CF%8D%CE%B9-%CE%B7-%CE%BA%CE%AC%CE%BC%CF%80%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CF%8D%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%85/

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
Φωτογραφικό υλικό ΚΥΚΠΕΕ