Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας & Εκπαίδευσης – Κυκπεε
Σχετικές Σελίδες
Όνομα: Αόρατος
Επιστημονικό όνομα: Juniperus phoenicea L
Οικογένεια: Cupressaceae
Περιγραφή: Ο Αόρατος είναι είδος της θερμής και ξηρής ζώνης των χωρών της Μεσογείου. Η εξάπλωσή του στην Κύπρο ξεκινά από την επιφάνεια της θάλασσας και φτάνει μέχρι τα 500 m υψόμετρο. Απαντά σε θαμνώνες σε διάφορες περιοχές της παραλιακής ζώνης. Τα πιο καλά διατηρημένα δάση Αοράτου στην Κύπρο είναι αυτά του Ακάμα και της Καρπασίας. Το ξύλο του Αόρατου είναι σκληρό, εύοσμο και δεν προσβάλλεται από έντομα. Σε αρκετά μέρη της Κύπρου, κάτοικοι της υπαίθρου έβαζαν μικρά κομμάτια ξύλου του Αόρατου σε ερμάρια φύλαξης ρούχων, για να τα προστατέψουν από έντομα, αλλά και ως αρωματικό. Το ξύλο του είναι πολύ ανθεκτικό στη σήψη, και γι’ αυτό χρησιμοποιήθηκε πολύ μέχρι τις αρχές του περασμένου αιώνα για τη στέγαση κατοικιών και άλλων υποστατικών, καθώς και για την κατασκευή φτερωτών των αλακατιών αλλά και για περιφράξεις. Αυτές οι χρήσεις ήταν καθοριστικές στη συρρίκνωση και υποβάθμιση των δασών του. Κατά την αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή φερέτρων. Επίσης ο Διοσκιουρίδης γράφει ότι τα ξύλα χρησιμοποιούνταν για τον αρωματισμό του αρκεύθινου οίνου. Εκτός από το ξύλο, οι καρποί χρησιμοποιούνται για την επάλειψη των νεκρών σωμάτων των βασιλιάδων. Πιθανώς να είναι το είδος που αναφέρεται ως «άρκευθος» από τον Θεόφραστό και «έτερον βράθυ» από το Διοσκιουρίδη. Οι βεδουίνοι χρησιμοποιούν τη ρητίνη ως θυμίαμα σε θρησκευτικές τελετές. Είναι ένα από τα πιο ολιγαρκή και ξηρανθεκτικά φυτά μας, που μπορεί να φυτευτεί στην υψομετρική ζώνη 0-600m. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα δεν έχει χρησιμοποιηθεί όσο θα έπρεπε, ιδιαίτερα από το κοινό. Είναι κατάλληλο για κήπους, διαδρόμους, πάρκα ακόμα και για πεζοδρόμια, αφού όταν κλαδευτεί παίρνει τη μορφή του δέντρου. Φυτά διατίθενται στα φυτώρια του Τμήματος Δασών.
Χαρακτηριστικά: Ο Αόρατος ή Άρκευθος η φοινικική είναι αρωματικός, κωνοφόρος, αειθαλής θάμνος, ή μικρό δέντρο, ύψους μέχρι 10m. Έχει πυκνή και κωνική κώμη. Τα άνθη είναι μικρά και βρίσκονται στις κορυφές των μικρών κλαδιών, τα αρσενικά είναι μικροί κιτρινωποί κώνοι και τα θηλυκά επίσης κώνοι, με σκοτεινό ιώδες χρώμα. Ανθίζει από το Φεβρουάριο μέχρι τον Απρίλιο. Πολλαπλασιάζεται σχετικά εύκολα με σπέρματα και με μοσχεύματα σε ριζωτήριο.
Προστασία: Το μεγαλύτερο ποσοστό των οικοτόπων που εξαπλώνεται ο αόρατος, με εξαίρεση τις κατεχόμενες περιοχές, έχει συμπεριληφθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών, Natura 2000. Αυτό το καθεστώς αναμένεται να διασφαλίσει τη διατήρηση και τη μόνιμη προστασία των δασών του. Δυστυχώς, ο Αόρατος δεν αναγεννιέται και πολύ εύκολα μετά από πυρκαγιές και έτσι μετά από κάθε πυρκαγιά, πρέπει οι απώλειες να αναπληρώνονται με φυτεύσεις, ούτως ώστε οι πληθυσμοί του να διατηρούνται σταθεροί. Όλο και περισσότερο, κάθε απόφαση μας, ατομική ή συλλογική έχει σημαντικό αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον. Ας προσπαθήσουμε να προστατέψουμε τους οικότοπους και το είδος του αόρατου που είναι μοναδική φυσική κληρονομιά του τόπου μας. Ας μάθουμε στα παιδιά μας για τον αόρατο και την οικολογική του αξία. Ας επιλέξουμε τον αόρατο ως ένα από τα είδη που θα φυτέψουμε σε ένα κήπο ή ένα πάρκο, ως ένα όμορφο καλλωπιστικό είδος. Ας επιλέξουμε τον αόρατο, για τις αναδασώσεις καμένων και αποψιλωμένων περιοχών. Μπορούμε;
Πηγές:
Τμήμα Δασών-Ενημερωτικά Έντυπα
Πηγή Φωτογραφίας:
https://media-cdn.tripadvisor.com/media/photo-m/1280/26/fd/d4/be/caption.jpg
