Home / Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία της Γης

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για την Αειφορία της Γης

Στη σημερινή πραγματικότητα της εξαθλίωσης και της απαξίωσης απαιτείται οι μαθητές μας να είναι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι και να έχουν τη θέληση προκειμένου να γίνουν παράγοντες αλλαγών για την επίλυση των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Στη σημερινή εποχή της ιδιοτέλειας και της αγανάκτησης απαιτείται επίσης η νέα γενιά να μην ανταποκρίνεται παθητικά και να μην προσαρμόζεται σε επιλογές και επιταγές διαφόρων κέντρων εξουσίας, αλλά να διερευνά και να σκέπτεται κριτικά, να συμμετέχει στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, να παρεμβαίνει δυναμικά και δημοκρατικά στα κοινωνικά δρώμενα με στόχο τις αλλαγές που απαιτούνται για τη διαμόρφωση συνθηκών αειφορίας. Σήμερα χρειάζεται ακόμα οι νέοι μας να σπάσουν τα δεσμά που αλυσόδεσαν τα όνειρά τους, να έχουν οράματα και αξίες που θα τους βοηθήσουν να διαπραγματεύονται και να σχεδιάζουν ατομικά και συλλογικά τους κοινωνικούς όρους της αειφορίας, προσδιορίζοντας αυτόνομα το παρόν τους και επαγρυπνώντας για το μέλλον, το δικό τους αλλά και των γενεών που θα έρθουν.

Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, είναι ανάγκη να ενισχύσουμε την κατανόηση των βασικών οικολογικών συστημάτων και βιοκοινοτήτων του πλανήτη μας. Να προωθήσουμε τη συναισθηματική σύνδεσή μας με τον πλανήτη και τους ζωντανούς οργανισμούς του και να εκπαιδεύσουμε τους μαθητές μας για την αναζήτηση ενός διαφορετικού τρόπου ζωής, πιο φιλικού προς το περιβάλλον.

Η Εκπαίδευση για την Αειφορία της Γης, αναγνωρίζοντας την ανθρώπινη δραστηριότητα ως την κύρια αιτία για τη σύγχρονη περιβαλλοντική κρίση, οργανώνει το περιεχόμενό της γύρω από τις έννοιες των οικολογικών ορίων και της συμμετοχής των «προσώπων» στα περιβαλλοντικά ζητήματα, επιδιώκοντας την οικοδόμηση μιας στενής σχέσης μεταξύ του ανθρώπου, της φύσης και του περιβάλλοντος. Εμπεριέχει την έννοια της φέρουσας ικανότητας των οικοσυστημάτων, του οικολογικού αποτυπώματος και των ορίων αντοχής των οικοσυστημάτων. Επιδιώκει τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ποιότητα του περιβάλλοντος και την ισορροπία των οικολογικών διεργασιών. Η ευημερία του ανθρώπου έχει άμεση σχέση με το περιβάλλον και τα όρια που θέτουν οι οικολογικές διεργασίες εντός και μεταξύ των φυσικών συστημάτων και μπορούν να αποτελέσουν τον γνώμονα για τις ανθρώπινες επιλογές. Η φύση και οι οικολογικές διεργασίες μπορούν να θεωρούνται ως μοντέλο για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή αναπτυξιακών έργων σε πολλαπλά επίπεδα.

Η συμμετοχικότητα, η δημοκρατικότητα και η περιβαλλοντική δράση είναι αναγκαία στοιχεία για την προστασία του πλανήτη μας. Με καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα τα οποία θα προωθούν μέσα από τη γνωστική σύγκρουση την εννοιολογική και την ολιστική κατανόηση των περιβαλλοντικών ζητημάτων. Επιστρατεύοντας περιπετειώδεις εξερευνήσεις για την ανακάλυψη της φύσης και την επίλυση σημαντικών και υπαρκτών περιβαλλοντικών προβλημάτων της καθημερινότητας, μπορεί να επιτευχθεί μια αλλαγή στις περιβαλλοντικές στάσεις των μαθητών, οι οποίοι σίγουρα θα κληθούν να επιδείξουν την ετοιμότητά τους για να αναλάβουν προσωπική και συλλογική δράση, ώστε να ελαττώσουν την αρνητική επίδρασή τους πάνω στη Γη. Είναι αναγκαίο σήμερα να μεταβούμε από την απλή γνώση του περιβάλλοντος, της φύσης και της Γης, στην εξοικείωση και στην εμπειρία μέσα από πιο βιωματικές προσεγγίσεις, πιο πραγματικές και καθημερινές καταστάσεις και περιβάλλοντα, όπου θα επιδιώκουμε να κάνουμε κτήμα μας κάτι από την εμπλουτισμένη και ζωντανεμένη αίσθηση της γνώσης, κάτι από τον ουσιώδη, ποιητικό χαρακτήρα αυτού που εννοούσε ο ποιητής και φιλόσοφος Henry Thoreau όταν έγραφε:

Ζήσε κάθε εποχή του χρόνου, καθώς περνά.
Ανάπνευσε τον αέρα, πιες το ποτό, δοκίμασε τα φρούτα και άφησε τον εαυτό σου στις επιρροές κάθε ενός από αυτά…
Άνοιξε όλους τους πόρους του δέρματός σου και λούσου σε όλες τις παλίρροιες της Γης, σε όλα τα ρεύματα και τους ωκεανούς της, σε όλες τις εποχές της…
Να πρασινίσεις με τον χειμώνα, να ανθίσεις με την άνοιξη, να κιτρινίσεις με το καλοκαίρι και να ωριμάσεις με το φθινόπωρο (Thoreau, 1962, τομ.1, σσ.394-5).

Απόσπασμα από το βιβλίο Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης.

Ανδρέας Χατζηχαμπής (2015). Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης. Λεμεσός: Εκδ. Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης, σελ. 116-119.

Κεντρική σελίδα Ορθοδοξία και Περιβάλλον 

Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης