Το είδος του Φεβρουαρίου 2015

Όνομα: Καραπαττάς                                           
Επιστημονικό Όνομα: Fulica Atra                                                                                                       

Βασίλειο: Ζώα
Ομοταξία: Πτηνά (Aves)
Τάξη: Γερανόμορφα (Gruiformes)
Οικογένεια: Ραλλίδες (Rallidae)
Γένος: Fulica
Είδος: F. Atra                                                                                                                                                                                                                                                                                              

Περιγραφή
Ο καραπαττάς ή όπως ονομάζεται στα ελληνικά η «Φαλαρίδα» φέρει το επιστημολογικό όνομα FulicaAtra στη Λατινική γλώσσα, που αποδίδεται στα ελληνικά ως το «φαλακρό κεφάλι». Στην Κύπρο, ίσως να το έχετε ακούσει και ως «μαυρόκοτα», γιατί το συγκεκριμένο υδρόβιο πτηνό οπτικά μοιάζει με κότα, η οποία όμως έχει χρώμα έντονο βαθύ μαύρο σε όλο της το σώμα.  Ο καραπαττάς είναι ένα από το πολυπληθέστερα πουλιά που επισκέπτονται το νησί μας κατά τους χειμερινούς μήνες και παραμένουν για αρκετό καιρό, κάτι που τους χαρακτηρίζει και κατοίκους του νησιού. Έχει μέγεθος περίπου 36 μέχρι 38cm με άνοιγμα φτερών μέχρι και 80 cm. Ο γενικός χρωματισμός φέρει σκούρο γκρίζο χρώμα έως μαύρο σε όλο του το σώμα και το κεφάλι. Επίσης, λόγω του ότι το σώμα του είναι εξ’ ολοκλήρου μαύρο δημιουργεί την εντύπωση, ότι δεν έχει άλλους χρωματισμούς. Εντούτοις οι εντυπωσιακοί χρωματισμοί του καραπαττά είναι ιδιαίτεροι και ξεχωριστοί. Συγκεκριμένα, στο κεφάλι του η κάθετη λευκή γραμμή που υπάρχει πάνω στο μέτωπο του καθώς και το μακρύ άσπρο ράμφος του αντιτίθενται στο μαύρο χρώμα του σώματός του, προσδίδοντας έτσι ένα μοναδικό χαρακτηριστικό εξωτερικό του γνώρισμα. Ακόμα, κοιτάζοντας προσεκτικά τα μάτια του καραπαττά μπορεί κάποιος να παρατηρήσει το έντονο κόκκινο-κερασί χρώμα που έχουν. Επίσης, τα πόδια του είναι πρασινωπά με λίγο γκρίζο χρώμα και φέρουν πλατιές μεμβράνες στα δάκτυλα.

Oικολογία – Συμπεριφορά
Χαρακτηριστικό γνώρισμα για τους καραπαττάες είναι επίσης ο τρόπος που συλλέγουν την τροφή τους. Συγκεκριμένα, αποβάλλουν πλήρως τον  αέρα που βρίσκεται ανάμεσα στα φτερά τους και ακολούθως βουτάνε στο νερό, όπου μπορούν να φτάσουν μέχρι και τα 7 μέτρα κάτω από το νερό και να παραμείνουν εκεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα πέραν των 15 λεπτών, με στόχο να πιάσουν την τροφή τους. Αφού αρπάξουν με το μακρύ τους ράμφος τη τροφή τους βγαίνουν στην επιφάνεια του νερού πιο γρήγορα με τη βοήθεια της άνωσης, λόγω του ιδιόμορφου σχήματός του σώματός τους. Επομένως, κρατούν ακόμα την τροφή με το ράμφος τους μέχρι να βγουν στην επιφάνεια του νερού κάτι που προκαλεί τσακωμούς από τα άλλα μέλη του σμήνους των καραπαττάων, με σκοπό την αρπαγή της τροφής. Ακόμα, η εύρεση της τροφής μπορεί να γίνει και στη γύρω περιοχή, όπου αναζητούν τροφή σε καλλιέργειες που βρίσκονται κοντά σε νερό. Συνηθέστερη τροφή για τον καραπαττά αποτελούν τα μικρά μαλάκια, έντομα ή και οι προνύμφες του, καθώς επίσης σπόροι, μίσχοι υδρόβιων φυτών και βλαστοί άλλων φυτών. Επίσης, ο καραπαττάς τρέφεται με διάφορα είδη υδρόβιων σκαθαριών, μικρά ψάρια και σαλιγκάρια.

Ενδιαίτημα
Οι καραπαττάες επιβιώνουν σε υδάτινες περιοχές που έχουν λίμνες γλυκού νερού και έλη. Η πλειοψηφία του είδους προτιμά την πλούσια και έντονη βλάστηση γύρω από το νερό και συναντάται κυρίως σε χαμηλά υψόμετρα, με εξαιρέσεις σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις. Ο βαθμός προσαρμοστικότητας του καραπαττά απαντάται σε ένα ευρύ φάσμα βιοτόπων, συμπεριλαμβανομένων και άλλων αστικών περιοχών.

Άλλα στοιχεία
Οι κυριότεροι εχθροί του καραπαττά είναι αρπακτικά πουλιά, όπως γεράκια, κουκουβάγιες, μπούφοι και αετοί. Όσο αφορά τον ανθρώπινο παράγοντα, οι καραπαττάες απειλούνται από την έντονη κυνηγετική δραστηριότητα. Γενικά όμως η εξυπνάδα τους βοηθά στο να αποφεύγουν να αποτελέσουν θήραμα των κυνηγών με τις συνεχιζόμενες και απότομες βουτιές στο νερό. Οι φωλιές που φτιάχνουν οι καραπαττάες είναι τοποθετημένες συνήθως ανάμεσα στη βλάστηση της γύρω περιοχής. Ο θηλυκός καραπαττάς γεννά περίπου 6 με 9 αυγά, τα οποία θα επωαστούν και από τα δύο φύλα του είδους για περίπου 3 εβδομάδες.

ΠΗΓΕΣ:
[1] http://www.katakali.net/drupal/ydrobia-parydatia/falarida
[2] http://kynoclub.gr/2014/01/01/%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B4%CE%B1-fulica-atra/
[3] http://www.kathimerini.com.cy/index.php?pageaction=kat&modid=1&artid=75660
[4]  Πουλιά της Κύπρου, του Λουκά Χριστοφόρου, AFIAP, 1998

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bl%C3%A4sshuhn_Fulica_atra_Richard_B_II.jpg