Home / Unpublished / Η Θεολογική Σημασία των Φυτών

Η Θεολογική Σημασία των Φυτών

Η ελιά είναι το σύμβολο της εν χάριτι εκλογής. Ο Κύριος επέλεξε τον λαό του Ισραήλ σαν ελαία ανάμεσα στα άγρια δέντρα για να γίνει ο εκλεκτός Σου λαός (Ιερεμ. ΙΑ΄, 16). Ακόμα, ελαία ονομάζεται ο Ηλίας και ο Ενώχ οι οποίοι θα εμφανιστούν ως πρόδρομοι της Δευτέρας Ελεύσεως του Χριστού. Αυτούς προείδαν, ο προφήτης Ζαχαρίας και ο Αγ. Ιωάννης σε όραμα, καθώς ίστανται ενώπιον του θρόνου της δόξης στους ουρανούς με τη μορφή δύο ελαιοδέντρων (Ζαχ. Δ΄, 3 – Αποκ. ΙΑ΄, 4). Ως το δέντρο που δίνει το λάδι η ελιά συμβολίζει και κάθε χαριτωμένο άνθρωπο που φωτίζεται με το έλεος και την αλήθεια του Πνεύματος του Θεού και διά της πίστεως ρίζωσε τον εαυτό του στην αιώνια ζωή.

Η άμπελος είναι σύμβολο του Χριστού, το φυτό του σιναπιού είναι σύμβολο της βασιλείας των ουρανών, ο φοίνικας και ο κέδρος του Λιβάνου είναι σύμβολα των δικαίων ανθρώπων. «Δίκαιος ὡς φοῖνιξ ἀνθήσει, ὡσεὶ ἡ κέδρος ἡ ἐν τῷ Λιβάνῳ πληθυνθήσεται. πεφυτευμένοι ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου, ἐν ταῖς αὐλαῖς τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐξανθήσουσιν· ἔτιπληθυνθήσονται ἐν γήρει πίονι καὶ εὐπαθοῦντες ἔσονται τοῦ ἀναγγεῖλαι» (Ψαλμ. 91, 13-15). Το χορτάρι συμβολίζει τους αμαρτωλούς. «Ετῷ ἀνατεῖλαι ἁμαρτωλοὺς ὡσεὶ χόρτον καὶ διέκυψαν πάντες οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν, ὅπως ἂν ἐξολοθρευθῶσιν εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος» (Ψαλμ. 91, 8). Και πάλι σε άλλο σημείο λέει: «μὴ παραζήλου ἐν πονηρευομένοις μηδὲ ζήλου τοὺς ποιοῦντας τὴν ἀνομίαν· ὅτι ὡσεὶ χόρτος ταχὺ ἀποξηρανθήσονται καὶ ὡσεὶ λάχανα χλόης ταχὺ ἀποπεσοῦνται» (Ψαλμ. 36, 1-2).5 Η Μυρίκη, που είναι ένα θαμνώδες φυτό παρόμοιο με το παραθαλάσσιο αρμυρίκι, φύεται τόσο κοντά στο νερό όσο και σε ξηρές περιοχές. Αυτό το φυτό μας θυμίζει, σύμφωνα με τον Ιερεμία, τον χαρακτήρα των πονηρότερων ανθρώπων. Αυτών που στρέφονται και προς το καλό και προς το κακό. Ο ίδιος ο Κύριος μάς προτρέπει «καταμάθετε τὰ κρῖνα τοῦ ἀγροῦ» (Ματθ. Στ΄, 28). «Οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων» (Ματθ. Στ΄, 29). Τόση ομορφιά, τόση λεπτομερή διακόσμηση και δημιουργική χάρη έχουν τα άνθη του αγρού, ώστε ούτε ο Σολομών, ένας πλουσιότατος και σοφότατος βασιλιάς, σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια, δεν μπορεί να ντυθεί όπως ένα από αυτά τα άνθη του αγρού. Τόσο μεγάλη είναι η Δύναμη και η Δημιουργική τέχνη του Θεού μας. Σύμφωνα με τον Μέγα Αθανάσιο, το κάλλος των κτισμάτων αντανακλά τον προσωπικό χαρακτήρα της θείας ενέργειας, που φανερώνεται Τριαδική, όντας ταυτόχρονα ενιαία και αδιαίρετη. Αυτόν τον παντοδύναμο Θεό έχουμε για πατέρα μας. Γι’ αυτό ας μην έχουμε άγχος για το αύριο, για το «τι θα φάμε» ή «τι θα πιούμε» ή «τι θα ντυθούμε», γιατί για όλα αυτά αγωνιούν όσοι δεν εμπιστεύονται τον Θεό. Όμως ο ουράνιος Πατέρας μας ξέρει καλά ότι έχουμε ανάγκη απ’ όλα αυτά και θα μεριμνήσει. Φτάνει να παραδώσουμε τον εαυτό μας, όπως τα άνθη του αγρού, σε Αυτόν, τον Δημιουργό, Συντηρητή, Ζωοποιό και Ανακαινιστή του σύμπαντος κόσμου.

Ο «συμβολικός κήπος» ή «θεωρητικόν παραδείσιον», που πρόκειται για τον κήπο των αρετών, τον κήπο του Παραδείσου, τον κήπο της Εδέμ, σύμφωνα με ένα σπάνιο βυζαντινό χειρόγραφο του 13ου αιώνα, περιλαμβάνει δεκατέσσερα (14) φυτά καθένα από τα οποία συμβολίζει και μια αρετή: Άμπελος: πνευματική ευφροσύνη, Βάτος: υπακοή, Ελαία: ελεημοσύνη, Κέδρος, Κυπάρισσος και Πεύκη: εγκράτεια, Κίτριον: αγνότητα και σωφροσύνη, Κρίνον: ακτημοσύνη, Περσία (ροδακινιά): μετριοφροσύνη, Ρόα (ροδιά): ανδρεία, Σμίλαξ (σμιλάγγι): γνώση, Στύραξ (υγράμβαρη): ευχή, προσευχή, Συκή: πραότητα και Φοίνιξ (το είδος της χουρμαδιάς): δικαιοσύνη.  Ποια σχέση είχαν οι άγιοι και οι σύγχρονοι γέροντες με τα φυτά;

Απόσπασμα από το βιβλίο Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης.

Ανδρέας Χατζηχαμπής (2015). Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης. Λεμεσός: Εκδ. Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης, σελ. 56-59.

Κεντρική σελίδα Ορθοδοξία και Περιβάλλον 

Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης

Διαβάστε επίσης

Ε΄ Παγκύπριο Μαθητικό Συνέδριο για το Περιβάλλον και την Αειφορία

  Το Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΥΚΠΕΕ) της Ιερής Μητρόπολης Λεμεσού σε συνεργασία ...