Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας & Εκπαίδευσης – Κυκπεε
Ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τους φυσικούς πόρους της Γης, όσο ποτέ προηγουμένως, καταστρέφοντας το περιβάλλον και θέτοντας την ευημερία των μελλοντικών γενεών σε κίνδυνο. Μεταξύ του 1980 και του 2005 καταγράφηκε μια αύξηση στη χρήση των φυσικών πόρων του πλανήτη μας, της τάξης του 50% (από 40 δισεκατομμύρια τόνους σε 58 δισεκατομμύρια τόνους) ενώ προβλέπεται να φτάσει τα 100 δισεκατομμύρια τόνους μέχρι το 2030.1 Οι παγκόσμιες απαιτήσεις για τροφή, ένδυση, στέγαση και μεταφορές επιταχύνονται ραγδαία και ασκούν πιέσεις στα φυσικά οικοσυστήματα, προκαλώντας μεταβολές που συμβαίνουν πέρα από τα όρια στα οποία μπορούν αυτά να λειτουργήσουν, οδηγώντας τα σε σταδιακή υποβάθμιση και καταστροφή. Αυτές οι μεταβολές στα φυσικά οικοσυστήματα έχουν αλυσιδωτές επιπτώσεις στην οικονομία και την κοινωνική συνοχή και εκφράζονται με παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως αυτά που αναφέραμε προηγουμένως.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 1961 έως σήμερα το οικολογικό αποτύπωμα2 του πλανήτη έχει υπερδιπλασιαστεί, εξαιτίας κυρίως της ραγδαίας αύξησης του πληθυσμού της γης και της αύξησης της ατομικής κατανάλωσης. Εκτιμάται ακόμη ότι σήμερα η αλόγιστη εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος υπερβαίνει την ικανότητα αναγέννησης του πλανήτη κατά 30% περίπου, ενώ τα τρία τέταρτα του πληθυσμού της γης ζουν σε χώρες που είναι «οικολογικοί οφειλέτες», δηλαδή η εθνική τους κατανάλωση ξεπερνά τη βιολογική φέρουσα ικανότητα της χώρας.3
Στην Κύπρο η κατάχρηση του φυσικού περιβάλλοντος δεν είναι καλύτερη:
- Όσον αφορά τη χρήση νερού είμαστε στην 27η χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, λαμβάνοντας υπόψη τον Δείκτη Εκμετάλλευσης του Νερού – (Water Exploitation Index).
- Η 26η χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ (η έκθεση αναφέρει ότι θα έχουμε 6% το 2010).
- Είμαστε η 25η χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση στην παραγωγή αποβλήτων με 754 κιλά οικιακά απόβλητα ανά κεφαλή από τα οποία στέλνουμε 87.3% σε χωματερές, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος στην ΕΕ είναι 5% και μας κατατάσσει στην 25η θέση.
- Είμαστε η 23η χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά την έκταση καλλιεργειών με βιολογικά προϊόντα.
- Είμαστε η 22η χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανά κάτοικο, η 18η σε εκπομπές ανά €1000 του Εθνικού Ακαθάριστου Εισοδήματος (GDP) και η 27η σε ποσοστιαία αύξηση εκπομπών. Είχαμε αύξηση 66% σε σχέση με το 1990 Είμαστε η 16ηχώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς την κατανάλωση ενέργειας ανά €1000 του Εθνικού Ακαθάριστου Εισοδήματος (GDP).
Ως μικρόκοσμος όμως, όπως ονόμαζε ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός τον άνθρωπο, αφού ο άνθρωπος έχει και ψυχή και σώμα και είναι στο μέσο νου και ύλης και αποτελεί τον σύνδεσμο ανάμεσα στην ορατή και αόρατη, την αισθητή και νοητή κτίση, καλούμαστε να μην παραμείνουμε σε αυτή μόνο την καταγραφή αυτών των θλιβερών στοιχείων. Καλούμαστε να προχωρήσουμε, πέρα από τις διαπιστώσεις για την περιβαλλοντική κρίση, ένα βήμα παρακάτω και να αναλογιστούμε ποια είναι η πνευματική υπόσταση της περιβαλλοντικής κρίσης, καθώς επίσης και ποια είναι τα πνευματικά αίτια της περιβαλλοντικής κρίσης.
Απόσπασμα από το βιβλίο Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης.
Ανδρέας Χατζηχαμπής (2015). Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης. Λεμεσός: Εκδ. Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης, σελ. 88-91
Κεντρική σελίδα Ορθοδοξία και Περιβάλλον
Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης
