Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας & Εκπαίδευσης – Κυκπεε
Από πολύ νωρίς άγιοι πατέρες και θεοφώτιστοι θεολόγοι της εκκλησίας μας, έχουν εντοπίσει την πνευματική υπόσταση της σύγχρονης οικολογικής κρίσης. Σήμερα, λόγω της εγωιστικής και ληστρικής εκμεταλλεύσεως της φύσης από τον «σοφό» άνθρωπο, τον άνθρωπο της πληροφορίας αντί της γνώσης, τον άνθρωπο του ατομισμού αντί της κοινωνίας, του καταναλωτισμού αντί του ασκητισμού, η Γη αγλώσσως βοά στενάζουσα «τὶμε κακοῖς μιαίνετε πολλοῖς πάντες ἄνθρωποι;» (Τροπάριον Θ ́ Ωδής του σεισμού), όπως ο ιερός υμνογράφος Ιωσήφ παρουσιάζει. Η φύση, σύμφωνα με τον Άγιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς, είναι ένας καθρέφτης του ανθρώπου. «Κατά τον χαρακτήρα του ανθρώπου και η φύση προσαρμόζει το δικό της χαρακτήρα. Η κακία του ανθρώπου μπορεί να γεμίσει όλη τη φύση με κακία και το έλεος του ανθρώπου μπορεί να μεταμορφώσει όλη τη φύση σε έλεος».
Ο εγωκεντρικός και ατομιστής σύγχρονος άνθρωπος αποϊέρωσε τη φύση. Αποϊερώνοντας δε τη φύση ο άνθρωπος τη βλέπει απομονωμένη, τη βλέπει αποσυνδεδεμένη από τον Θεό, με αποτέλεσμα και αυτή να αντιστέκεται, να επαναστατεί, να συμπεριφέρεται με εχθρότητα απέναντι στον άνθρωπο λόγω του ότι την απομακρύνει από τον προορισμό της, που δεν είναι άλλος από τη συνένωση και την κοινωνία με τον Δημιουργό Θεό. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει χαρακτηριστικά: «Συμβαίνει στην περίπτωση αυτή ό,τι και με τον δούλο, που όσο έχει την εύνοια του κυρίου επιβάλλεται στους συνδούλους του, όταν όμως τη χάσει, φοβάται τον καθένα»(Εις Γένεσιν9, 3 PG53, 78-79 και 14,5). Με στενά και ιδιοτελή κριτήρια ο άνθρωπος προσπαθεί να επιβληθεί στο περιβάλλον του, ενώ ταυτόχρονα με τις συνεχείς επεμβάσεις του επιφέρει αντί της αρμονίας τη δυσαρμονία, αντί της συνδημιουργίας επιφέρει την καταστροφή. Ο σύγχρονος άνθρωπος βλέπει το φυσικό περιβάλλον απλώς ως μια πηγή φυσικών πόρων και επιχειρεί να αποκτήσει όλο και μεγαλύτερο ποσό υλικών αγαθών. «Περικλείει με φράκτες και πύργους, αμπαρώνει με μοχλούς και πύλες τους χώρους που είναι κοινοί για όλους» (Συμεών ο Νέος Θεολόγος Κατηχ. 9 SC104, 112). Συνεπαρμένος από μια απεριόριστη βουλιμία και πλεονεξία περνά σε μια ακατάσχετη και ασύδοτη κακοποίηση και κατάχρηση του φυσικού περιβάλλοντος. Ο αυτονομημένος σημερινός άνθρωπος, μιας και «περιόρισε» τον Θεό στον ουρανό, αποκλείοντάς Τον από τη ζωή του, επιδόθηκε στην πίστη και τη λατρεία προς το εύκολο κέρδος, προς την οικονομική ανάπτυξη, προς τον πλούτο, προς την ιδιοκτησία, με πόρους πάντα τους βιοφυσικούς πόρους της φύσης.
Απόσπασμα από το βιβλίο Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης.
Ανδρέας Χατζηχαμπής (2015). Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης. Λεμεσός: Εκδ. Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης, σελ. 91-93
Κεντρική σελίδα Ορθοδοξία και Περιβάλλον
Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης
