Home / Ραδιοφωνική Εκπομπή - Περιβάλλον για Όλους / Χωροκατακτητικά είδη: μια απειλή για τα οικοσυστήματα

Χωροκατακτητικά είδη: μια απειλή για τα οικοσυστήματα

24 Xwrokataktitika EidiΩς ξένο είδος εννοούμε οποιονδήποτε ζωντανό οργανισμό εισέρχεται εκτός του φυσικού παρελθόντος ή παρόντος εύρους διανομής, μέσω της ανθρώπινης δραστηριότητας, είτε άμεσα ή έμμεσα, είτε εκούσια ή ακούσια. Τα είδη εκείνα που έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, την κοινωνικοοικονομική κατάσταση ή την ανθρώπινη υγεία θεωρούνται Χωροκατακτητικά (Εισβλητικά) Ξένα Είδη (ΧΞΕ). Για παράδειγμα το πολύγονο το αιχμηρό, το οποίο εισήχθη από την Ασία τον 19ο αιώνα ως καλλωπιστικό φυτό, έχει εισβάλει στην ευρωπαϊκή ύπαιθρο. Τα χωροκατακτητικά ξένα είδη (IAS) αποτελούν μία από τις σημαντικότερες αιτίες απώλειας της βιοποικιλότητας, καταστροφής των υπηρεσιών οικοσυστήματος και απειλής των εύθραυστων οικοσυστημάτων, όπως είναι τα νησιά. Μπορούν επίσης να βλάψουν την ανθρώπινη υγεία και την οικονομία.

Η Ευρώπη φιλοξενεί περίπου 12,000 ξένα είδη, εκ των οποίων το 10-15 % θεωρούνται χωροκατακτητικά. Ο αριθμός τους μεγαλώνει, καθώς οι μετακινήσεις και το εμπόριο γύρω από τον πλανήτη αυξάνονται. Η κλιματική αλλαγή μπορεί να παράγει, επίσης, νέες ευκαιρίες για τον πολλαπλασιασμό και την εξάπλωση των ξένων ειδών, προκαλώντας επιβλαβείς επιπτώσεις στο περιβάλλον που μπορεί να διαρκέσουν για πολλές γενεές.

Το πρόβλημα όχι μόνο αυξάνεται, αλλά είναι και δαπανηρό. Οι ετήσιες απώλειες που προκαλούνται από τα χωροκατακτητικά ξένα είδη (IAS) στην Αυστραλία, τη Βραζιλία, την Ινδία, τη Νότια Αφρική, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμάται ότι θα φτάσουν περίπου τα 300 δισεκατομμύρια δολλάρια ετησίως. Μόνο οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι δαπανούν περίπου 80 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για την καταπολέμηση των βιολογικών εισβολέων. Στην Ευρώπη μόνο, το οικονομικό κόστος αυτών των επιδρομών υπολογίζεται σε τουλάχιστον 12 δισεκατομμύρια EUR ετησίως.

Οι εισβολές από τα χωροκατακτητικά ξένα είδη (IAS) αναγνωρίστηκε το 2010 ως μια από τις προτεραιότητες της Επιτροπής στη στρατηγική της Ευρώπης για την προστασία/διαφύλαξη της βιοποικιλότητας μέχρι το 2020. Πρόσφατα η Ε.Ε. παρουσίασε νέα πρόταση κανονισμού για προστασία του περιβάλλοντος η οποία έχει ως στόχο να περιορίσει τις ζημιές που προκαλούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο τα λεγόμενα Χωροκατακτητικά (Εισβλητικά) Ξένα Είδη (ΧΞΕ). Ο προτεινόμενος κανονισμός προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία ενός ειδικού καταλόγου φυτών και ζώων, των οποίων η εισαγωγή στην Ε.Ε. από άλλες χώρες θα πρέπει να ελέγχεται, αφού μπορούν να προκαλέσουν τεράστιες ζημιές σε τοπικά είδη, αλλά και στην ανθρώπινη υγεία και οικονομία. Σύμφωνα με το πρόγραμμα DAISIE στην Κύπρο έχουν καταγραφεί πάνω από 386 χωροκατακτητικά ξένα είδη από τα οποία 2 είναι Μύκητες, 139 Χερσαία Ασπόνδυλα, 224 Χερσαία Φυτά, 9 Πουλιά και 12 Θηλαστικά. Παράδειγμα δύο πολύ γνωστών ΧΞΕ που εισήχθησαν στην Κύπρο στο παρελθόν και εξαπλώνονται ραγδαία στο νησί είναι η Ακακία (ιθαγενές της Αυστραλίας) και η κοκκινολαίμη νεροχελώνα (ιθαγενές της Καλιφόρνια). Η πρόληψη της εισαγωγής χωροκατακτητικά ξένα είδη και ιδιαίτερα σε εύτρωτα οικοσυστήματα όπως είναι οι λίμνες, οι παράκτιες περιοχές, τα δάση και τα ορεινά οικοσυστήματα.
Η έγκαιρη ανίχνευση είναι ζωτικής σημασίας: είναι πολύ πιο εύκολο και οικονομικά αποδοτικό να αντιμετωπιστούν τα εισερχόμενα είδη πριν εγκατασταθούν σε μια περιοχή.

Η αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τα χωροκατακτητικά ξένα είδη είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της προσπάθειας αυτής.

Εμείς όμως οι απλοί πολίτες τί μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε το οικολογικό αποτύπωμα μας στη Γη; Οι καθημερινές μας συνήθειες θα καθορίσουν πώς θα είναι ο πλανήτης στον οποίο ζούμε, αλλά και τι περιβάλλον θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Ας μη φυτεύουμε παρά μονάχα τοπικά είδη ή ακόμα καλύτερα εκεί όπου μπορούμε τα είδη που φυσικά υπάρχουν στην περιοχή μας. Ας αποφύγουμε τα χωροκατακτητικά ξένα είδη. Ας απομακρύνουμε από τους κήπους μας και τις περιοχές μας χωροκατακτητικά ξένα είδη. Μπορούμε;

ΠΗΓΕΣ:
[1] Περιβάλλον για τους ευρωπαίους, 50, 2013

[2] Βιοποικιλότητα 52 τρόποι
[3] http://www.sigmalive.com/simerini/environment/581776
[4] Χωροκατακτητικά ξένα είδη, Μάιος 2009 Ευρωπαϊκή Επιτροπή
[5] http://www.europe-aliens.org/regionFactsheet.do?regionId=CYP

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
http://www.biodiversitygr.org/

Διαβάστε επίσης

Αγιόκλημα (Lonicera etrusca)

Στο μικρό περιβόλι δέκα δρασκελιές Μπορείς να ιδείς το φως του ήλιου να πέφτει σε ...