Το φαινόμενο El Niño

Ελ Νίνιο (El Niño) ονοµάζεται το θερµό βόρειο θαλάσσιο ρεύµα που εµφανίζεται στις ακτές του Περού και του Ισηµερινού, αντικαθιστώντας το ψυχρό νότιο ρεύµα Humboldt. Ο όρος El Niño, που στα Ισπανικά σηµαίνει “το µικρό αγόρι”, αναφέρεται ουσιαστικά στο Θείο Βρέφος καθώς το φαινόµενo εκδηλώνεται την περίοδο των Χριστουγέννων στις δυτικές ακτές της Νοτίου Αµερικής. Συνήθως κάνει την εµφάνισή του στο τέλος κάθε χρόνου και διαρκεί µερικές εβδοµάδες, ωστόσο κάθε 3 µε 7 χρόνια αποκτά τη μέγιστη του ένταση. Για το µεγαλύτερο διάστηµα του 20ου αιώνα το El Niño θεωρείτο ως ένα τοπικό φαινόµενο. Η ιδιαίτερα έντονη ωστόσο εκδήλωση του φαινοµένου κατά τα έτη 1982 και 1983 µε εµφανείς επιπτώσεις σε πολλές περιοχές του πλανήτη, προκάλεσε το ενδιαφέρον της επιστηµονικής κοινότητας.

Σήμερα με τον όρο Ελ Νίνιο αναφερόμαστε σ’ αυτή την ιδιαίτερα ζεστή περίοδο, που εμφανίζεται περιοδικά και που εκτός από την αναστάτωση της κανονικής ζωής των ψαράδων συνοδεύεται από ισχυρές βροχοπτώσεις και αναγνωρίζεται ως ευρείας κλίμακας φαινόμενο ωκεάνιας θέρμανσης που επηρεάζει τον τροπικό Ειρηνικό ωκεανό. Η ένταση των φαινομένων που το συνοδεύουν  κλιμακώνεται από ανώδυνες μορφές μέχρι καταστρεπτικότατες εκδηλώσεις. Στα 9 Ελ Νίνιο, που προσέβαλαν τα τελευταία 40 χρόνια τις ακτές τής Λατινικής Αμερικής, εκείνο τού 1982-83 σημάδεψε όχι μόνο τον τοπικό καιρό και την θαλάσσια ζωή των κατοίκων, αλλά επίσης τις παγκόσμιες κλιματικές συνθήκες.

Περιγράφοντας το φαινόμενο θα λέγαμε τα εξής: Οι ανατολικοί άνεµοι (που πνέουν από την Ν. Αμερική προς την Ασία) παρασύρουν και συσσωρεύουν θερµά επιφανειακά νερά στο δυτικό Ειρηνικό και τον Ινδικό Ωκεανό, µε αποτέλεσµα η στάθµη της θάλασσας στην Ινδονησία να είναι κατά 50-60 εκατοστά υψηλότερη από την αντίστοιχη στις ακτές του Ισηµερινού και του Περού. Παράλληλα ψυχρά νερά από βαθύτερα στρώµατα της θάλασσας αναδύονται στις δυτικές ακτές της Νότιας Αµερικής. Έτσι η επιφανειακή θερµοκρασία στις δυτικές ακτές του Ειρηνικού και στον Ινδικό κυµαίνεται έως και 8 βαθµούς Κελσίου υψηλότερα έναντι των ανατολικών ακτών του Ειρηνικού. Καθώς ο ατµοσφαιρικός αέρας έρχεται σε επαφή µε τα θερµά νερά, θερµαίνεται και ανέρχεται στην ατµόσφαιρα, µε αποτέλεσµα την εκδήλωση βροχοπτώσεων στα δυτικά. Έτσι λοιπόν η Νότια Αµερική δέχεται αυξηµένες βροχοπτώσεις, αντιµετωπίζοντας αρκετά συχνά πληµµυρικά επεισόδια, ενώ περιοχές όπως η Ινδία, η Ινδονησία και η Αυστραλία δοκιµάζονται από έντονη ξηρασία.

Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι καθώς ο κύκλος του φαινομένου ολοκληρώνεται, ένα αντί – Ελ Νίνιο εμφανίζεται, η αδελφούλα του Λά Νίνια ενώ τό Ελ Νίνιο εξαφανίζεται. Η Λά Νίνια είναι ουσιαστικά το αντίθετο τού αδελφού της και συνοδεύεται με μικρότερες του συνήθους επιφανειακές θερμοκρασίες στον ανατολικό και κεντρικό Ειρηνικό, τα νερά των οποίων γίνονται ασυνήθιστα κρύα.

Το 2014 υπολογίζεται από τους επιστήμονες ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών εξαιτίας αυτού του φαινομένου (παράλληλα και με την κλιματική αλλαγή). Το Ελ Νίνιο λοιπόν ίσως αποτελέσει το κερασάκι στην τούρτα σε μια ήδη πολύ θερμή χρονιά. Οι παρεμβάσεις των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων στη φύση δε φαίνεται να σχετίζονται με τη γένεση τού φαινομένου, ίσως όμως επηρεάζουν τη συχνότητα εμφάνισης ή και την ένταση τών φαινομένων που τα συνοδεύουν οι εγκληματικές ανατροπές των τοπικών οικολογικών συστημάτων, πού οφείλονται στον ανθρώπινο παράγοντα.

Εμείς μπορούμε να συμβάλουμε στο μετριασμό της έντασης του φαινομένου; Μπορούμε να επιβραδύνουμε συνέπειες όπως η κλιματική αλλαγή; Στο χέρι μας είναι να ευαισθητοποιηθούμε απέναντι στο περιβάλλον, σεβόμενοι τα διάφορα οικοσυστήματα. Ας προσπαθήσουμε όλοι μέσα από τις καθημερινές μας ενέργειες να πετύχουμε την εκτόνωση των διαφόρων φυσικών φαινομένων όχι την όξυνση της έντασης και της καταστρεπτικότητας τους. Μπορούμε;

ΠΗΓΕΣ:
[1] http://www.meteo.gr/meteoplus

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
http://www.education.noaa.gov/