Μελισσοσιάχινο – Ένας φθινοπωρινός επισκέπτης

Η Κύπρος  είναι ένα νησί με μεγάλη ορνιθολογική σημασία λόγω του μεγάλου αριθμού ειδών πουλιών που φιλοξενεί είτε μόνιμα είτε προσωρινά [1,2]. Κάθε φθινόπωρο πολύ μεγάλοι αριθμοί πουλιών χρησιμοποιούν το νησί μας ως ενδιάμεσο σταθμό στο ταξίδι τους από την Ευρώπη και την Ασία στις περιοχές διαχείμασης τους σε όλη την Αφρική. Πολλά εκ των οποίων είναι αρπακτικά [2]. Βάσει καταμετρήσεων προηγούμενων χρόνων τα πιο κοινά από αυτά είναι το Μελισσοσιάχινο και το Βαλτοσιάχινο [2].

Το Μελισσοσιάχινο ή όπως αλλιώς αποκαλείται Μελισσογέρακο ή Σφηκοβαρβακίνα ή και Σφηκιάρης πρόκειται για ένα μεσαίου μεγέθους αρπακτικό που μοιάζει με την Γερακίνα [1-5]. Η επιστημονική του ονομασία είναι Pernis apivorus, η οποία προέρχεται από την Ελληνική λέξη Πέρνης, που ο Αριστοτέλης χρησιμοποιούσε ως συνώνυμο του αρπακτικού πτηνού, και την Λατινική λέξη apivorus που σημαίνει μελισσοφάγος [5].

Το άνοιγμα των φτερών αυτών των αρπακτικών πουλιών κυμαίνεται από 125 με 143 εκατοστά [5]. Το Μελισσοσιάχινο παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία στο χρώμα του φτερώματός του και θεωρείται το αρπακτικό με τη μεγαλύτερη χρωματική ποικιλία [3,5]. Οι βασικοί χρωματισμοί που υπάρχουν στο σώμα του είναι το καφέ και το γκρίζο. Οι πιθανότητες να συναντήσει κανείς δυο πουλιά με ακριβώς το ίδιο χρώμα φτερώματος είναι πολύ περιορισμένες. Το στήθος του είναι συνήθως χρώματος καφέ με στίγματα ή ραβδώσεις [3].

Η αναπαραγωγική περίοδος του Μελισσοσιάχινου είναι συνήθως μεταξύ Απριλίου και Μαΐου. Το ζευγάρι σχηματίζεται μετά από μία εναέρια επίδειξη του αρσενικού ενώ το ζευγάρωμα πραγματοποιείται εν πτήση. Η τροφή του αποτελείται κυρίως από  προνύμφες, νύμφες, αβγά και ενήλικα άτομα των εντόμων όπως μέλισσες και σφήκες αλλά τρέφεται και με διάφορα μικρά πουλιά, ερπετά, αμφίβια και θηλαστικά [3,5,6]. Τα κατάλληλα διαμορφωμένα πόδια του τον βοηθούν στην ανεύρεση της τροφής του. Συγκεκριμένα τα νύχια του είναι σχεδόν ευθεία, κατάλληλα για το περπάτημα στο έδαφος και για το σκάψιμο, ενώ τα πόδια του είναι καλυμμένα με χοντρά λέπια που τα προστατεύουν από τα τσιμπήματα των εντόμων [5].

Η μεγαλύτερη απειλή για το είδος αυτό είναι η καταστροφή των φυσικών περιοχών με μεγάλα δέντρα και ελεύθερες ανοιχτές εκτάσεις που το Μελισσοσιάχινο χρησιμοποιεί για την αναπαραγωγή και το κυνήγι του. Επιπλέον απειλές που αντιμετωπίζει είναι η εντατική γεωργία και η χρήση εντομοκτόνων επειδή εξαφανίζουν τη βασική πηγή τροφής του, τα έντομα [5].

Εμείς μπορούμε να εμποδίσουμε τη μείωση των πληθυσμών του Μελισσοσιάχινου; Όλο και περισσότερο, κάθε απόφαση μας, ατομική ή μέσα στην οικογένεια μας, στην εργασία ή στο σχολείο μας έχει σημαντικό αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον. Οι καθημερινές μας συνήθειες θα καθορίσουν πώς θα είναι ο πλανήτης στον οποίο ζούμε, αλλά και τι περιβάλλον θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Είναι, λοιπόν, στο χέρι μας να προστατεύσουμε το φυσικό περιβάλλον, ξεκινώντας από το να αλλάξουμε τις συνήθειές μας. Ας σταματήσουμε την απελευθέρωση ουσιών που δηλητηριάζουν τα πουλιά της Κύπρου. Ας σταματήσουμε να διαταράσσουμε τις φυσικές περιοχές κατασκευάζοντας μεγάλα έργα. Ας σταματήσουμε το λαθροκηνύγι. Ας πούμε ΌΧΙ στην καταστροφή των φυσικών οικοσυστημάτων στα οποία ζει αυτό το όμορφο αρπακτικό πουλί. Μπορούμε; 

ΠΗΓΕΣ:

[1] http://www.moa.gov.cy
[2] http://www.birdlifecyprus.org/en/news-279.html
[3] Βιβλίο «Πουλιά της Κύπρου» του Λουκά Χριστοφόρου, AFIAP, Λευκωσία 1998.
[4] http://birdlife.bpweb.net
[5] http://www.poulia.info/2011/10/blog-post_1384.html

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pernis_apivorus,_body.jpg