Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας & Εκπαίδευσης – Κυκπεε
Οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες προκαλούν κατανάλωση φυσικών πόρων και παράγουν απόβλητα που διαχέονται στο φυσικό περιβάλλον. Με την παγκόσμια αύξηση του πληθυσμού και την ταυτόχρονη κατανάλωση φυσικών πόρων, κρίνεται ως αναγκαία η προσμέτρηση της ικανότητας της φύσης να προσεγγίσει τις ανάγκες αυτές του παγκόσμιου πληθυσμού. Το 1992 αναφέρεται για πρώτη φορά από τον William Rees η έννοια Οικολογικό Αποτύπωμα θέλοντας να αποδώσει την σχέση μεταξύ κατανάλωσης αγαθών και της οικολογική επίδρασης από την κατανάλωση αυτή στον πλανήτη μας [1].
Ουσιαστικά, το «Οικολογικό Αποτύπωμα» αποτελεί μια μέθοδο προσμέτρησης των επιδράσεων της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πλανήτη μας δηλαδή, αποτελεί το μέτρο κατανάλωσης φυσικών πόρων από μια κοινωνία για κάλυψη των αναγκών της συγκρινόμενο με την συνολική δυνατότητα της γης να παράγει αυτούς τους πόρους [2,3]. Επομένως, μέσα από το Οικολογικό Αποτύπωμα προσμετρείται ο τρόπος ζωής, οι συνήθειες και η τεχνολογία που χρησιμοποιεί ένα άτομο ώστε να υπολογιστούν οι φυσικοί πόροι που απαιτούνται για να υποστηριχθούν οι υλικές ανάγκες του ατόμου αυτού. Το μοντέλο του Οικολογικού Αποτυπώματος μετατρέπει τις ανάγκες του καταναλωτής σε έκταση παραγωγικής γης που εκφράζεται ως καλλιεργήσιμη γη, δάση για ξυλεία και απορρόφηση CO2, βοσκοτόπια κλπ που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες αυτές [2,3]. Π.χ. αν ένας κάτοικος της Κύπρου ζει σε μετρίου μεγέθους διαμέρισμα, χρησιμοποιεί σχεδόν καθημερινά αυτοκίνητο, τρέφεται συχνά με κρέας και παράγει μέτρια ποσότητα μη ανακυκλώσιμων αποβλήτων τότε το οικολογικό του αποτύπωμα είναι 2.04 εκτάρια γης ενώ, αν όλοι ανά το παγκόσμιο είχαν τις ίδιες συνήθειες με το άτομο αυτό, τότε θα χρειαζόταν έκταση 1.5 φορά το μέγεθος της Γη για να καλυφθούν οι ανάγκες αυτές [4]. Σήμερα, το Οικολογικό Αποτύπωμα ενός μέσου ευρωπαίου φτάνει τα 4.97 εκτάρια υποδηλώνοντας ότι αν όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη ζούσαν και κατανάλωναν όπως οι Ευρωπαίοι τότε θα απαιτούνταν περίπου 3 πλανήτες για κάλυψη των υλικών αναγκών [1,2,3]. Οι υπολογισμοί όμως αυτοί παρουσιάζονται ως δυσοίωνοι αφού υπολογίζοντας το πηλίκο της διαθέσιμης επιφάνειας του πλανήτη ως προς το μέγεθος του παγκόσμιου πληθυσμού προκύπτει ότι για τον κάθε κάτοικο του πλανήτη μας σήμερα αναλογούν μόνο 1.7 εκτάρια γης ενώ όπως υπολογίζεται, τα επόμενα 50 χρόνια ο αριθμός αυτός θα είναι κάτω από 1 εκτάριο ανά άτομο. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι η ανθρωπότητα έχει ήδη υπερβεί την παγκόσμια βιοχωρητικότητα και ζει μη αειφορικά και υπερεκμεταλλευόμενη τα φυσικά αποθέματα. Εάν η κατανάλωση φυσικών πόρων συνεχιστεί με αμείωτο ρυθμό και ανεξέλεγκτα τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα οι φυσικοί πόσοι να εκλείψουν ή και να υποβαθμιστούν [1].
Επομένως, η στροφή μας προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θεωρείται αναγκαία ενώ η ένταση των προσπαθειών για μείωση του Οικολογικού μας Αποτυπώματος θεωρείται επιτακτική. Ας μειώσουμε τις μετακινήσεις με το αυτοκίνητο χρησιμοποιώντας περισσότερο τα ΜΜΜ, ας αναλογιστούμε τον όγκο σκουπιδιών που πετάμε και ας προσπαθήσουμε με κάθε τρόπο να τα περιορίσουμε, ας προσπαθήσουμε να χρησιμοποιήσουμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ας μειώσουμε τον όγκο εισαγόμενων τροφίμων που χρησιμοποιούμε καθημερινά ώστε να μειώσουμε το Οικολογικό μας Αποτύπωμα για ένα μέλλον καλύτερο και καθαρότερο για εμάς και τα παιδιά μας. Μπορούμε;
ΠΗΓΕΣ:
[1] http://medsos.gr/medsos/2008-08-12-07-20-53/2009-06-17-14-45-56/2009-06-17-14-48-33/750-2009-12-16-11-51-50.html
[2] https://en.wikipedia.org/wiki/Ecological_footprint
[3] http://www.footprintnetwork.org/en/index.php/GFN/page/footprint_basics_overview/
[4] http://footprint.wwf.org.uk/
ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
http://www.footprintnetwork.org/en/index.php/GFN/page/footprint_basics_overview/
