Τα φυτά αποτελούν πολύ σημαντικό στοιχείο στη λατρεία της ορθόδοξης εκκλησίας. Κατά τη θεία ευχαριστία χρησιμοποιείται ο άρτος και ο οίνος, προϊόντα του σίτου και της αμπέλου αντίστοιχα, τα οποία καθαγιαζόμενα μετατρέπονται στο πανάχραντο σώμα, «τὸ ὑπέρ ὑμῶν κλώμενον» και το πανάγιον αίμα, «τὸ ὑπέρ ὑμῶν καὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν». Επιπλέον, κατά την αρτοκλασία ευλογείται ο σίτος, ο οίνος και το έλαιον. Καθαγιάζονται επίσης, στη λατρευτική μας πρακτική, τα σταφύλια και τα σύκα, στις εορτές της Αγίας Μαρίνας (17 Ιουλίου), του Προφήτη Ηλία (20 Ιουλίου) και της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (6 Αυγούστου), αναλόγως της εποχής ωριμάνσεώς τους σε κάθε τόπο. Πολλές σχετικές Ευχές υπάρχουν στα εν χρήσει Ευχολόγια της Εκκλησίας μας (Εὐχὴ εἰς φύτευμα ἀμπελῶνος, Εὐχὴ ἐπὶ τρυγής ἀμπέλου, Εὐχὴ εἰς τὸ εὐλογῆσαι τὰ βαΐα, Εὐχὴ ἐπὶ τῶν προσφερόντων ἀπαρχὰς ὀπώρας)24. Πολλά φυτά συνήθως αρωματικά και με συμβολική αξία, όπως ο βασιλικός, η δάφνη και η μυρτιά, στολίζουν τις πόρτες και τις εικόνες των ναών που πανηγυρίζουν, τον επιτάφιο, τις εικόνες των Αγίων ή μοιράζονται την Κυριακή των Βαΐων και το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Αυτά τα φυτά θεωρούνται ευλογημένα και αναδιανέμονται στους πιστούς, για να κρατηθούν στα εικονοστάσια των σπιτιών τους. Από αυτά τα «σταυρώματα» ή «σταυρολούλουδα» ή «βάγια» ή «μύρα» θα κάψουν ως θυμίαμα για να «καπνιστούν» σε περιπτώσεις ασθενειών ή σε κρίσιμες στιγμές που απειλούν τους ανθρώπους του σπιτιού, αλλά και την οικιακή σοδιά.25 Ο βασιλικός χρησιμοποιείται και στον αγιασμό του ύδατος και στην περίπτωση αυτή γίνεται σύμβολο χαριτωμένης ευλογίας του άνω κόσμου, η οποία με τη δύναμη του Σταυρού συντηρεί και καθαγιάζει το ύδωρ.
Απόσπασμα από το βιβλίο Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης.
Ανδρέας Χατζηχαμπής (2015). Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης. Λεμεσός: Εκδ. Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης, σελ. 44-45.
Κεντρική σελίδα Ορθοδοξία και Περιβάλλον
Βιοηθική του Περιβάλλοντος: Η ορθόδοξη προσέγγιση της κτίσης