Σκαντζόχοιρος

Η Κύπρος φιλοξενεί έναν σχετικά μικρό αριθμό ειδών θηλαστικών (περίπου 30) [1]. Μερικά θηλαστικά του νησιού μας είναι το αγρινό, οι νυχτερίδες, η αλεπού, τα τρωκτικά και ο σκαντζόχοιρος [1,2]. Ο σκαντζόχοιρος Hemiechinus auritus dorotheae είναι ενδημικό υποείδος της Κύπρου. Το είδος από το οποίο προέρχεται δεν ανήκει στο ευρωπαϊκό είδος αλλά σε αυτό της κεντρικής Ασίας. Λόγω του ότι δεν έχουν βρεθεί απολιθώματα σκαντζόχοιρου στην Κύπρο, πιστεύεται ότι το έφεραν οι άνθρωποι κατά τους ιστορικούς χρόνους [2].

Αυτό το μικρό αγκαθωτό θηλαστικό έχει μέγεθος γύρω στα 18-25 εκατοστά. Στο επάνω κυρίως μέρος του σώματος του έχει αγκάθια χρώματος απαλό κίτρινο με ραβδώσεις και μήκους περίπου2 εκατοστά [3]. Τα αγκάθια πρόκειται για τρίχες που έχουν γίνει σκληρές με κερατίνη. Καθώς ο σκαντζόχοιρος μεγαλώνει, κατά το πρώτο έτος της ηλικίας του, χάνει τα απαλά αγκάθια που είχε κατά τη γέννησή του και τα αντικαθιστά με μεγαλύτερα και σκληρότερα [3]. Το χρώμα του προσώπου και των άκρων του είναι  σταχτόμαυρο. Τα μεγάλα αυτιά του είναι πλούσια σε αιμοφόρα αγγεία και τον βοηθούν να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του αποφεύγοντας την υπερθέρμανση [2].

Μεγάλοι αριθμοί του ντροπαλού αυτού θηλαστικού συναντώνται σε καλλιεργημένες περιοχές με λαχανικά και οπωροφόρα [2,4]. Επίσης μπορεί κανείς να το συναντήσει σε  ακτές, θαμνότοπους, ξέφωτα, αλυκές και ορεινές ζώνες. Στην Κύπρο έχει καταγραφεί μέχρι το υψόμετρο των 1600 m [4].

Είναι νυχτόβιο ζώο δηλαδή κρύβεται όλη την ημέρα στη φωλιά του και βγαίνει τη νύχτα για να βρει την τροφή του. Τρέφεται κυρίως με έντομα αλλά και με σαλιγκάρια, φρούτα, έντομα, βατράχια, δηλαδή είναι σχεδόν παμφάγο ζώο [2,3,4].  

Στην Κύπρο δεν έχει φυσικούς εχθρούς αλλά κάθε χρόνο μεγάλοι πληθυσμοί σκαντζόχοιρων σκοτώνονται από αυτοκίνητα καθώς διασχίζουν τους δρόμους [2]. Επίσης τα φυτοφάρμακα που απελευθερώνονται στο περιβάλλον προκαλούν δηλητηρίαση στους σκαντζόχοιρους και εξολοθρεύουν την κύρια τροφή τους τα έντομα [2,4].

Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για την προστασία του σκαντζόχοιρου;

Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να συμβάλουμε στις προσπάθειες για προστασία του περιβάλλοντος και της κυπριακής χλωρίδας και πανίδας. Οι καθημερινές μας συνήθειες θα καθορίσουν πώς θα είναι ο πλανήτης στον οποίο ζούμε, αλλά και τι περιβάλλον θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Είναι, λοιπόν, στο χέρι μας να προστατεύσουμε το φυσικό περιβάλλον, ξεκινώντας από το να αλλάξουμε τις συνήθειές μας. Ας σταματήσουμε τη χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων που δηλητηριάζουν το περιβάλλον του τόπου. Ας βοηθήσουμε στην κατασκευή ασφαλών περασμάτων για τη διευκόλυνση της μετακίνησης των ζώων από την μια πλευρά του δρόμου στην άλλη. Ας είμαστε πιο προσεκτικοί οδηγοί αποφεύγοντας τη θανάτωση ζώων που προσπαθούν να διασταυρώσουν το δρόμο. Ας αποτρέψουμε τη θανάτωση των μικρών αυτών θηλαστικών από ασυνείδητους. Μπορούμε; 

ΠΗΓΕΣ:

[1] http://www.natureofcyprus.org/mammals-cyprus-greek.html
[2] Βιβλίο «Κύπρος, μικρά τοπία, μοναδικά ζώα», Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Λευκωσία 2013.
[3] Η Πανίδα της Κύπρου. Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, 
Τμήμα Δασών

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:

http://www.moa.gov.cy/moa/fd/fd.nsf/All/3C3A4BB1FFCEB69CC225707300300D45/$file/%CE%A3%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B6%CF%8C%CF%87%CE%BF%CE%B9%CF%81%CE%BF%CF%82%20-%20Hemiechinus%20auritus%20dorotheaeLrg.jpg?OpenElement