Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000

Η χλωρίδα και η πανίδα του τόπου μας είναι αναπόσπαστα κομμάτια της καθημερινότητάς μας, γι’ αυτό και η προστασία τους είναι αναγκαία. Το Δίκτυο «Natura 2000» αναφέρεται σε ένα Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο προστατευόμενων φυσικών περιοχών για τα είδη της χλωρίδας και πανίδας που έχουν βρει το δικό τους καταφύγιο σε διαφορετικούς οικότοπους. Το οικολογικό δίκτυο «Natura 2000» ιδρύθηκε το Μάιο του 1992 και εφαρμόζεται στην Κύπρο από το 2004 με την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση [2,3].

Το δίκτυο «Natura 2000» καλύπτει περίπου το 20% της μάζας της Ευρωπαϊκής Ηπείρου και έχει ως στόχο να προστατεύσει τις φυσικές περιοχές που είναι σημαντικές σε ευρωπαϊκό επίπεδο και διαφοροποιούνται στη βλάστηση, κλίμα και γεωλογία. Το δίκτυο «Natura 2000» αποτελείται από δύο κατηγορίες περιοχών. Η πρώτη κατηγορία αναφέρεται στις «Ζώνες Ειδικής Προστασίας» για την Ορνιθοπανίδα  και η δεύτερη κατηγορία στους «Τόπους Κοινοτικής σημασίας» στην οποία συμπεριλαμβάνονται όσες περιοχές έχουν επιλεχθεί από το κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σκοπός του δικτύου είναι η διασφάλιση των πιο πολύτιμων και απειλούμενων ειδών και οικοτόπων της Ευρώπης με σημαντικό στόχο τη διατήρηση της βιοποικιλότητας [5,6]. Κάθε κράτος-μέλος είναι υπεύθυνο για τη χρηματοδότηση των μέτρων διατήρησης των περιοχών που εντάσσονται στο δίκτυο Natura 2000. Με την ένταξη ενός κράτους μέλους, οι περιοχές αποκτούν ευρωπαϊκή νομική προστασία, όπου απαγορεύει την εγκατάσταση μεγάλων βιομηχανιών ή δομικών κατασκευών καθώς επίσης υπάρχουν περιορισμοί στη χρήση των γεωργικών φαρμάκων.

Στην Κύπρο έχουν συμπεριληφθεί στο δίκτυο «Natura 2000» 70 περιοχές, όπου ενδημούν σπάνια και απειλούμενα είδη της πτηνοπανίδας και αποτελούν φυσικούς οικότοπους με ιδιαίτερη βλάστηση. Συγκεκριμένα, η Κύπρος όρισε 40 Τόπους Κοινοτικής σημασίας και 30 περιοχές Ζώνης ειδικής Προστασίας από το 2004 με την ένταξη του νησιού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ως περιοχές που εμπίπτουν στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας έχουν καθοριστεί μεταξύ άλλων και περιοχές των Δυτικών Βρετανικών Βάσεων του Ακρωτηρίου σύμφωνα με τη Διάταξη της Διοίκησης των Βρετανικών Βάσεων για την Προστασία και Διαχείριση της Φύσης και Άγριας Ζωής [4].

Μερικές από τις προστατευόμενες περιοχές που εμπίπτουν Πανευρωπαϊκό οικολογικό «Natura 2000» είναι το Βουνί της Παναγιάς, η κοιλάδα του Διαρίζου, το Κάβο Γκρέκο, το  Εθνικό Πάρκο Τροόδους, οι αλυκές της Λάρνακας και η Λίμνη της Ορόκλινης, οι δασικές περιοχές της Χερσονήσου του Ακάμα και το Φαράγγι του Άβακα που εμπίπτουν στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας. Συγκεκριμένα, το δάσος του Ακάμα, το δάσος Πέγειας και δάσος Μελέτης αποτελούν εξαιρετικά σημαντικά ενδιαιτήματα για τα σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας του τόπου μας. Όλες αυτές οι περιοχές αποτελούν οικότοπους ύψιστης σημασίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας του τόπου μας στο σήμερα και για το αύριο και το μέλλον. Έτσι, το πρόγραμμα «Natura 2000» αποτελεί το κύριο εργαλείο της ΕΕ για την αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και κάθε περιοχή  που μπαίνει στο δίκτυο Natura 2000 αποκτά ευρωπαϊκή ταυτότητα και διεθνή αναγνώριση [1,7].

Το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο «Natura 2000» δεν αποκλείει την προσέλευση των ανθρώπων στις περιοχές που εμπίπτουν σε αυτό το δίκτυο, αλλά υποστηρίζει τις ανθρώπινες δραστηριότητες στις προστατευόμενες περιοχές που αναβαθμίζουν την χλωρίδα και την πανίδα του τόπου. Οι ανθρώπινες ενέργειες χρειάζεται να διακατέχονται από αειφόρο χαρακτήρα και να λειτουργούν σε αρμονία με το περιβάλλον. Έτσι, οι διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η αλιεία, η δασοκομία και η γεωργία μπορούν να πραγματοποιηθούν σε αυτές τις περιοχές, λαμβάνοντας υπόψη τη προστασία του φυσικού πλούτου.

Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε εμείς ως απλοί πολίτες; Ας στραφούμε προς τη φύση και ας εξερευνήσουμε μοναδικές φυσικές περιοχές. Ας περπατήσουμε στα ευρωπαϊκά μονοπάτια της φύσης και να γνωρίσουμε τα σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας που ενδημούν στην κυπριακή φύση. Το φυσικό περιβάλλον διέρχεται πολλούς κινδύνους που επιβάλλεται να τους αποτρέψουμε για να διατηρηθεί και να προστατευθεί η βιοποικιλότητα του τόπου μας για τις μελλοντικές γενεές. Είναι πολλά αυτά που μπορούμε να κάνουμε. Αρκεί μόνο να προσπαθήσουμε. Μπορούμε; 

ΠΗΓΕΣ:
[1] http://www.junipercy.org.cy/index.php?lang=el&Itemid=660
[2] http://www.moa.gov.cy/moa/environment/environment.nsf/All/C616AEA921159FBAC22578010040DBF9?OpenDocument
[3] http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=432
[4] http://www.politis-europe.com/cgibin/hweb?-A=1370&-V=news
[5] http://excellence.minedu.gov.gr/listing/123-life-nature
[6] http://www.moec.gov.cy/dkpe/synedria_seminaria/ygroviotopos/seminario_igrobiot_presentation2.pdf
[7] http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26515&subid=2&pubid=113336544

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Natura_2000_logo.png