Το μυστικό των μελισσών

Σε πολλές χώρες του πλανήτη, μεγάλοι πληθυσμοί μελισσών εξαφανίζονται μυστηριωδώς. Οι μέλισσες φεύγουν από τα μελίσσια τους και δεν επιστρέφουν ποτέ!  Τα μελίσσια αδειάζουν, η παραγωγή μελιού παγκοσμίως έχει μειωθεί ενώ οι βιολόγοι δυσκολεύονται να εξηγήσουν το φαινόμενο. Το Σύνδρομο Εγκατάλειψης Αποικιών Κυψελών (Colony Collapse Disorder) είναι ο επιστημονικός όρος που περιγράφει την εξαφάνιση των μελισσών από τον πλανήτη.

Πριν ερευνήσουμε το γιατί οι μέλισσες εξαφανίζονται, καλό είναι να ξεκινήσουμε αναλογιζόμενοι το πόσο σημαντικές είναι οι μέλισσες για τον άνθρωπο και τον πλανήτη. Εκτός από το γλυκό τους μέλι, και τα υπέροχα προϊόντα που μας προσφέρουν όπως η γύρη, ο βασιλικός πολτός και το κερί – οι μέλισσες είναι από τους σημαντικότερους επικονιαστές στη φύση. Ταξιδεύοντας από άνθος σε άνθος μεταφέρουν γύρη και κυριολεκτικά γονιμοποιούν τα φυτά. Όχι μόνο τα αγριολούλουδα, αλλά τα δέντρα, τα σιτηρά και τα φυτά μεγάλης καλλιέργειας στα οποία βασίζεται σήμερα η ανθρωπότητα για να τραφεί, ακόμη και για να ντυθεί.

Έκδοση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) για τον ρόλο των μελισσών στα οικοσυστήματα, αναφέρει πως μια κυψέλη με 25.000 εργάτριες στην Ευρώπη, μπορεί να γονιμοποιήσει 250 εκατομμύρια άνθη.
Γιατί εξαφανίζονται οι μέλισσες; Σύμφωνα με την Αγροτική Ερευνητική Υπηρεσία του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ, «οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη εντοπίσει τους λόγους που προκαλούν το Σύνδρομο Εγκατάλειψης Αποικιών Κυψελών». Έτσι λοιπόν, οι ΗΠΑ έχουν τώρα τον χαμηλότερο αριθμό μελισσοσμηνών των τελευταίων 50 ετών. Χάσανε το 31% των καταγεγραμμένων μελλισοσμηνών τους μόνο το 2012.

Η μεγαλύτερη ίσως απειλή για τις μέλισσες προέρχεται από τα χημικά φυτοφάρμακα υψηλής τοξικότητας που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες. Αυτά τα πολύ επικίνδυνα φυτοφάρμακα, έχουν την ιδιότητα να κυκλοφορούν σε όλα τα μέρη του φυτού. Οι μέλισσες τα προσλαμβάνουν από τη γύρη και το νέκταρ, κάτι που βλάπτει το νευρικό τους σύστημα και πολύ συχνά τις οδηγεί στο θάνατο. Επίσης,  άλλη απειλή είναι και οι ολοένα περισσότερες μονοκαλλιέργειες που προωθεί η βιομηχανική γεωργία και που έχουν οδηγήσει στη μείωση της βιοποικιλότητας και την καταστροφή πλούσιων σε ποικιλία οικοσυστημάτων. Οι μονοκαλλιέργειες αποτελούν μεγάλο κίνδυνο γιατί οι μέλισσες για να επιβιώσουν θα πρέπει να τρέφονται από μία μεγάλη ποικιλία ανθοφόρων φυτών. Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) εκτιμά ότι θα εξαφανιστούν άλλα 20.000 ανθοφόρα φυτά τις επόμενες δεκαετίες. Αυτό επηρεάζει τις μέλισσες που ζουν σε μελίσσια και ακόμα περισσότερο τις άγριες μέλισσες που χρειάζονται αδιατάρακτους βιότοπους για να χτίσουν τις φωλιές τους.

Εμείς μπορούμε να συνεισφέρουμε στην προστασία των μελισσών; Όλο και περισσότερο, κάθε απόφαση μας, ατομική ή μέσα στην οικογένεια μας, στην εργασία ή στο σχολείο μας έχει σημαντικό αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον. Οι καθημερινές μας συνήθειες θα καθορίσουν πώς θα είναι ο πλανήτης στον οποίο ζούμε, αλλά και τι περιβάλλον θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Ας φτιάξουμε έναν περιβαλλοντικά φιλικό κήπο απαλλαγμένο από χημικά και τοξικά φυτοφάρμακα. Ας πούμε ΟΧΙ στα χημικά φυτοφάρμακα και ζιζανιοκτόνα στις καλλιέργειές μας. Μπορούμε;

ΠΗΓΕΣ:
[1] http://www.meliforos.com/i-mistiriodis-exafanisi-ton-melisson/
[2] http://savethebees.gr/

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
http://en.wikipedia.org/wiki/Honey_bee