Λεοντόψαρο: ένα πανέμορφο αλλά τοξικό και επικίνδυνο ψάρι!

Μεγάλη ανησυχία προκαλεί η εμφάνιση του λιονταρόψαρου ή αλλιώς λεοντόψαρου στις θάλασσες του νησιού μας, ενός επικίνδυνου και απειλητικού θαλάσσιου εισβολέα, με βάση τη  Διεθνούς Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) [1,3]. Η εμφάνιση αυτή αποτελεί, σύμφωνα με το Τμήμα Αλιείας Κύπρου, μια από τις πρώτες περιβαλλοντικές επιπτώσεις της πρόσφατης εμβάθυνσης και διαπλάτυνση της διώρυγας του Σουέζ και της αύξησης των θερμοκρασιών λόγω της κλιματικής αλλαγής του πλανήτη μας [1,3]. Ειδικότερα, έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής στη Μεσόγειο περισσότερα από 900 χωροκατακτητικά είδη ψαριών, μεταξύ αυτών και το λεντόψαρο [1].

Το λεοντόψαρο ανήκει στις σκορπίνες  και έχει επιστημονική ονομασία Pterois miles. Προέρχεται από τον Ινδικό Ωκεανό και εντοπίστηκε στη Μεσόγειο για πρώτη φορά το 1991 στον Κόλπο της Χάιφας στο Ισραήλ. Αποτελεί ένα πολύ όμορφο ψάρι με έντονους κόκκινους, κίτρινους, λευκούς και μαύρους χρωματισμούς, το οποίο φτάνει σε μήκος τα 50 εκατοστά. Τα θηλυκά μπορούν να γεννήσουν 30.000 αβγά κάθε τέσσερις μέρες με την ωοτοκία να διαρκεί όλο το χρόνο [1,3]. Τα αυγά αυτά παρασύρονται από τα θαλάσσια ρεύματα σε μεγάλες αποστάσεις, πράγμα που βοηθά την εξάπλωση του είδους του [3]. Τρέφεται με μια ποικιλία άλλων ψαριών και θαλάσσιων οργανισμών [2], τα οποία εξασφαλίσει με μια τεχνική που προκαλεί τρόμο, καθώς ανοίγει τα θωρακικά του πτερύγια και δημιουργεί μια δίνη που τα παρασέρνει απευθείας στο στόμα του. Το ψάρι αυτό μπορεί να ανατρέψει την ισορροπία των οικοσυστημάτων εκτοπίζοντας τους ροφούς και άλλους κορυφαίους θηρευτές, φτάνοντας στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας αφού το αποφεύγουν ακόμα και οι καρχαρίες. Μπορεί επίσης να μειώσει τους πληθυσμούς φυτοφάγων ψαριών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική αύξηση των φυκιών και κατ’ επέκταση να προσελκύσει κι άλλα χωροκατακτητικά είδη λόγω εξασθένισης της τοπικής χλωρίδας και πανίδας [1].

Πέρα από όμορφο, είναι και ένα επικίνδυνο για το θαλάσσιο οικοσύστημα αλλά και ένα επιθετικό και δυνητικά θανατηφόρο ψάρι. Τα 13 αγκάθια στη ράχη και 4 στην κοιλιά είναι άκρως δηλητηριώδη για όποιον τρυπηθεί από αυτά ή έρθει σε επαφή με το δέρμα του, καθώς περιέχουν  ισχυρή τοξίνη [1,2]. Συγκεκριμένα, μπορεί να προκαλέσει για αρκετές μέρες έντονο πόνο, πονοκέφαλο, εμετό, δύσπνοια, ναυτία, πυρετό, μούδιασμα, διάρροια, και ίσως αλλεργικό σοκ με σοβαρές επιπλοκές, ωστόσο δεν είναι θανατηφόρο [2]. Η επαφή του με τον άνθρωπο μπορεί να είναι θανατηφόρα, μόνο σε περιπτώσεις που το θύμα υποφέρει από αλλεργίες, έχει επιβαρυμένη υγεία ή είναι παιδί ή ηλικιωμένος [4]. Η αντιμετώπιση του τσιμπήματος, σύμφωνα με τις οδηγίες του Τμήματος Αλιείας, είναι ενυδάτωση του τραύματος με ζεστό νερό για 30 έως 90 λεπτά και μετάβαση σε ιατρικό κέντρο [2,3].

Παρά τους κινδύνους που μεσολαβούν, το λεοντόψαρο είναι βρώσιμο και πολύ νόστιμο, μετά από κατάλληλο και προσεκτικό καθάρισμα ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος δηλητηρίασης [1,2]. Στις ΗΠΑ, η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) ενθαρρύνει το κυνήγι και την κατανάλωση του λεοντόψαρου ως εδώδιμου εμπορικού αλιεύματος, ως ένα μέσο περιορισμού της εξάπλωσής του [1].

Η ταχεία αναπαραγωγή και ανάπτυξή του, όπως και τα τοξικά αγκάθια του αποτελούν τα «όπλα» με τα οποία το λιονταρόψαρο κατακτά συνεχώς νέες περιοχές, προκαλώντας σοβαρές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων [1,3]. Συνεπώς το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν ονομάστηκε τυχαία λιοντάρι των ψαριών!

ΠΗΓΕΣ:
[1] http://www.econews.gr/2016/06/22/leontopsaro-mesogeios-130958/
[2] http://politis.com.cy/article/leontopsaro-omorfo-ke-toxiko
[3] http://www.sigmalive.com/simerini/news/343659/epelasi-liontaropsaron-sti-mesogeio
[4] http://www.bigcyprus.com.cy/el/blog/156-leontopsaro-lionfish-ena-panemorfo-dilitiriodes-psari-stis-thalasses-tis-kyprou

ΠΗΓΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Common_lionfish_near_Dunraven_wreck.JPG/1280px-Common_lionfish_near_Dunraven_wreck.JPG